Σάββατο 30 Απριλίου 2016

μετοχή μέλλοντα



κείμενο

 οἶδεν οὖν ἀμφοτέρους ἰδίᾳ τὸ λυσιτελοῦν ἀγαπήσοντας, οὐχ ὅ τι συνοίσει κοινῇ τοῖς ῞Ελλησι σκεψομένους. ἡγεῖτ' οὖν, εἰ μὲν ὑμᾶς ἕλοιτο, φίλους ἐπὶ τοῖς δικαίοις αἱρήσεσθαι, εἰ δ' ἐκείνοις προσθεῖτο, συνεργοὺς ἕξειν τῆς αὑτοῦ πλεονεξίας. διὰ ταῦτ' ἐκείνους  ἀνθ' ὑμῶν καὶ τότε καὶ νῦν αἱρεῖται. οὐ γὰρ δὴ τριήρεις γ' ὁρᾷ πλείους αὐτοῖς ἢ ὑμῖν οὔσας· οὐδ' ἐν τῇ μεσογείᾳ τιν' ἀρχὴν εὕρηκε, τῆς δ' ἐπὶ τῇ θαλάττῃ καὶ τῶν ἐμπορίων ἀφέστηκεν· οὐδ' ἀμνημονεῖ τοὺς λόγους οὐδὲ τὰς ὑποσχέσεις, ἐφ' αἷς τῆς εἰρήνης ἔτυχεν. ᾿Αλλὰ νὴ Δί', εἴποι τις ἂν ὡς πάντα ταῦτ' εἰδώς, οὐ πλεονεξίας ἕνεκ' οὐδ' ὧν ἐγὼ κατηγορῶ τότε ταῦτ' ἔπραξεν, ἀλλὰ τῷ δικαιότερα τοὺς Θηβαίους ἢ ὑμᾶς ἀξιοῦν. ( Δημοσθ., Β΄ Φιλιππικός, 12-13)

σχόλια

προστίθεμαί τινι = συμφωνώ // ἀρχή = εξουσία, κυριαρχία· στρατηγική θέση // ἐμπόριον = εμπορικό λιμάνι
  • η μτχ. μέλλοντα μπορεί να είναι:


α.  επιθετική: τοὺς παῖδας τοὺς ἀκολούθους οὐκ ἤγαγον τοὺς ἄξοντας τὰ ἱερεῖα

β.  κατηγορηματική:  οἱ Ἀργεῖοι ἔγνωσαν οὐ δυνησόμενοι κωλύειν

γ. επιρρηματική (κυρίως τελική, αλλά και αιτιολογική, ποτέ χρονική-υποθετική-εναντιωματική): Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο βοηθήσοντες (τελ.) τοῖς Ἀρκάσιν //  ἐὰν δέ τις διαφορὰ γίγνηται περὶ τῆς ἐρανίσεως, οὕτω πράττειν ὡς δικῶν μηδενὶ περὶ τούτων μηδαμῶς ἐσομένων (αιτιολογ.).

ασκήσεις
1.  Να μελετηθούν οι χρόνοι των ρηματικών τύπων του κειμένου με έντονη γραφή.
2.  φίλους, δικαίοις, πλείους: Να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς.
3.  τριήρεις πλείους: Να κλιθεί στους δύο αριθμούς.
4.  Να γραφεί η ίδια πτώση των αντωνυμιών του κειμένου στον άλλο αριθμό.
5.  Να μεταφερθεί η δεύτερη περίοδος του κειμένου στον ευθύ λόγο.
6.  εἰ μὲν ὑμᾶς ἕλοιτο // διὰ ταῦτ' ἐκείνους  ἀνθ' ὑμῶν καὶ τότε καὶ νῦν αἱρεῖται: Να γίνει η σύνταξη παθητική.
7.  Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των δευτερ. προτάσεων του κειμένου.
 

Τετάρτη 27 Απριλίου 2016

ΕΥΚΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ



κείμενο
δῆμος μέντοι ὅμως ἔτι καὶ βουλὴ ἡ ἀπὸ τοῦ κυάμου ξυνελέγετο· ἐβούλευον δὲ οὐδὲν ὅτι μὴ τοῖς ξυνεστῶσι δοκοίη, ἀλλὰ καὶ οἱ λέγοντες ἐκ τούτων ἦσαν καὶ τὰ ῥηθησόμενα πρότερον αὐτοῖς προύσκεπτο. ἀντέλεγέ τε οὐδεὶς ἔτι τῶν ἄλλων, δεδιὼς καὶ ὁρῶν πολὺ τὸ ξυνεστηκός· εἰ δέ τις καὶ ἀντείποι, εὐθὺς ἐκ τρόπου τινὸς ἐπιτηδείου ἐτεθνήκει, καὶ τῶν δρασάντων οὔτε ζήτησις οὔτ' εἰ ὑποπτεύοιντο δικαίωσις ἐγίγνετο, ἀλλ' ἡσυχίαν εἶχεν ὁ δῆμος καὶ κατάπληξιν τοιαύτην ὥστε κέρδος ὁ μὴ πάσχων τι βίαιον, εἰ καὶ σιγῴη, ἐνόμιζεν.  (Θ. 8.66)
σχόλια
ἡ ἀπὸ τοῦ κυάμου βουλή = η βουλή (των Πεντακοσίων) που απαρτιζόταν με κλήρο // συλλέγομαι = συγκαλούμαι, συγκεντρώνομαι, συνεδριάζω //  δοκοίη, ἀντείποι, ὑποπτεύοιντο, σιγῴη: οι ευκτικές επαναληπτικές // οἱ ξυνεστῶτες, τὸ ξυνεστηκός = οι συνωμότες // δικαίωσις = τιμωρία, δικαστική δίωξη
ΠΡΟΣΟΧΗ: το ὅτι μπορεί να είναι και η αναφορική αντωνυμία στο ουδέτερο, όπως εδώ.
Η ευκτική που απαντά στις υποθετικές, χρονικοϋποθετικές, αναφορικοϋποθετικές και εναντιωματικές, αν εξαρτάται από πρόταση που εκφέρεται με οριστική ιστορικού χρόνου (πρτ., αόρ., υπρσ.) δεν είναι του πλαγίου λόγου αλλά  επαναληπτική.
ασκήσεις
Να χαρακτηριστεί το είδος της ευκτικής στα παραδείγματα που ακολουθούν:
1.     ὁ δὲ Μειδίας   πέμψας πρὸς τὸν Δερκυλίδαν εἶπεν ὅτι ἔλθοι ἂν εἰς λόγους, εἰ ὁμήρους λάβοι
2.    Θηβαῖοι ἐλογίζοντο  ὡς εἰ νικήσειαν τὸ περὶ τὸν βασιλέα, τὸ ἄλλο πᾶν εὐχείρωτον ἔσοιτο.
3.   ὁπότε δέοι γέφυραν διαβαίνειν ἢ ἄλλην τινὰ διάβασιν, ἔσπευδεν ἕκαστος βουλόμενος φθάσαι πρῶτος.
4.   τίς δ' ἂν ἄλλος μᾶλλον, ὃ μὴ γένοιτο, ἀνατρέψειεν τὴν πόλιν, εἰ λάβοιτ' ἐξουσίας;
5. τῶν δὲ πολλῶν εἴ τις αἴσθοιτο, ἐσίγα καὶ κατεπέπληκτο.