Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2014

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΟΜΟΓΕΝΩΝ 2014: ΛΑΤΙΝΙΚΑ



ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ
Α1. Να μεταφράσετε τα παρακάτω αποσπάσματα στη νέα ελληνική γλώσσα:
Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit. Audita salutatione Caesar dixit: «Domi satis salutationum talium audio». Tum venit corvo in mentem verborum domini sui: «Oleum et operam perdidi». Ad haec verba Augustus risit emitque avem tanti, quanti nullam adhuc emerat.
..................................................................................................
Ut enim leges omnium salutem singulorum saluti anteponunt, sic vir bonus et sapiens et legibus parens consulit utilitati omnium plus quam unius alicuius aut suae. Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor propter suam utilitatem et salutem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos.
Μονάδες 40
Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και συνεκφορές:
sutor: τη γενική πληθυντικού αριθμού
eum: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος
satis: τον συγκριτικό βαθμό
talium: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος
mentem: την αφαιρετική ενικού αριθμού
verborum: την αιτιατική πληθυντικού αριθμού
sui: τη δοτική του ενικού αριθμού στο ίδιο γένος
nullam: τη γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος
omnium: ( σ τ ην 6η σειρά ) την αφαιρετική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος
bonus: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό
utilitati: την κλητική ενικού αριθμού
patriae: την αφαιρετική ενικού αριθμού
communis salutis: την αφαιρετική ενικού αριθμού
nobis: την ονομαστική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο πρόσωπο.
Μονάδες 15
Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
didicit: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του υπερσυντελίκου
attulit: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
dixit: το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού στην ίδια φωνή
audio: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα στην παθητική φωνή
venit: το σουπίνο και στις δύο πτώσεις
perdidi: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
risit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή
anteponunt: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή
consulit: την ονομαστική ενικού της μετοχής του ενεστώτα στο αρσενικό γένος
fit: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα και το απαρέμφατο του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή
cadat: το α΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου μέλλοντα στην ίδια φωνή
decet: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου
esse: το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα.
Μονάδες 15
Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων:
cupidus, pecuniae, eum, audita salutatione, avem, quanti, sapiens, utilitati, plus, nobis, patriam (μονάδες 12).
Γ1β. audita salutatione: να μετατρέψετε τη μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση εισαγόμενη με τον ιστορικό/διηγηματικό σύνδεσμο cum (μονάδες 3).
Μονάδες 15
Γ2α. ut laudandus is sit και
qui pro re publica cadat: να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων (μονάδες 2), να δηλώσετε τη συντακτική τους λειτουργία (μονάδες 2) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση (μονάδες 2) και τον χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 2).
Γ2β. quam nosmet ipsos: να δηλώσετε τη συντακτική λειτουργία της φράσης (μονάδα 1) και να την αποδώσετε με τον άλλο τρόπο (μονάδες 2).
Γ2γ. «Domi satis salutationum talium audio»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Caesar dixit...» (μονάδες 4).
Μονάδες 15

Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2014

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΟΓΕΝΩΝ 2014



ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
Α1.
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Φεντερασιόν
β. Εκλεκτικοί
γ. Ε.Α.Π.
Μονάδες 15
Α2.
Να συνδυάσετε τα γεγονότα που καταγράφονται στη στήλη Α με τα έτη που αναφέρονται στη στήλη Β αντιστοιχίζοντας κάθε φορά ένα γράμμα της πρώτης στήλης με έναν αριθμό της δεύτερης στήλης (περισσεύουν δύο έτη).
ΣΤΗΛΗ A
ΣΤΗΛΗ B
α. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας Κεμάλ - Σοβιετικών
1. 1917
β. Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο στο Ταϊγάνιο
2. 1918
γ. Παμποντιακό συνέδριο στη Μασσαλία
3. 1919
δ. Συνθήκη Λωζάννης 5. 1921
4. 1920
ε. Δεύτερη φάση διωγμών των Ελλήνων του Πόντου
5. 1921

6. 1922

7. 1923
Μονάδες 10
Β1.
Με ποιον τρόπο αντιμετωπίστηκε από το Ελληνικό κράτος το δημοσιονομικό αδιέξοδο τον Μάρτιο του 1922;
Μονάδες 10
Β2.
Τι προέβλεπε η Σύμβαση της Λωζάννης για την ανταλλαγή των πληθυσμών;
Μονάδες 15
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
Γ1.
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται να αναφερθείτε:
α) στις θέσεις και τους στόχους του Ελευθερίου Βενιζέλου κατά την ομιλία του στην πλατεία Συντάγματος (5/9/1910) (μονάδες 15) και
β) στην υλοποίηση αυτών των θέσεων και στόχων με τις συνταγματικές τροποποιήσεις που ψηφίστηκαν το α΄εξάμηνο του 1911 (μονάδες 10).
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
«Συμπολίται,
Γνωρίζετε ποία υπήρξαν τα αίτια, τα οποία προεκάλεσαν την εξέγερσιν του Αυγούστου παρελθόντος έτους, επομένως δεν έχω ανάγκην να υπομνήσω αυτά εις υμάς δια μακρών […]. Αστική δικαιοσύνη εφαρμόζουσα νομοθεσίαν χρονολογουμένην από 15 και 20 αιώνων […]. Δημοσία εκπαίδευσις, ήτις εκτρέφει δι’ ανεπαρκούς άλλως τε μορφώσεως τροφίμους του προϋπολογισμού […]. Διοίκησις φατριάζουσα […]. Έλλειψις αγροτικής ασφαλείας […]. Αδιαφορία εντελής προς τας εργατικάς και αγροτικάς τάξεις […]. Ανικανότης προς παρασκευήν ετοιμοπολέμου στρατιωτικής δυνάμεως […].
Η εκ των εκλογών της 8ης Αυγούστου προελθούσα λαϊκή αντιπροσωπεία αποστολήν έχει όπως αναθεωρήση ωρισμένας διατάξεις του Συντάγματος. Αλλά θα παρεγνώριζέ τις προφανή αλήθειαν, εάν δεν ανεγνώριζεν, ότι εύρυνσις του κύκλου των εργασιών αυτής, όπως αναθεωρηθώσι και άλλαι διατάξεις του Συντάγματος, μη θίγουσαι ούτε την μορφήν της Πολιτείας, ούτε την εξουσίαν ή το πρόσωπον του Βασιλέως, ούτε την τάξιν της διαδοχής, ανταποκρίνεται προς ισχυράν αξίωσιν της Κοινής Γνώμης […].
Δεν έρχομαι ενταύθα ως αρχηγός νέου και εσχηματισμένου κόμματος. Έρχομαι απλώς σημαιοφόρος νέων πολιτικών ιδεών και υπό την σημαίαν ταύτην καλώ πάντας εκείνους, οίτινες συμμερίζονται τας ιδέας ταύτας, εμπνέονται από τον ιερόν πόθον ν’ αφιερώσωσι πάσας τας δυνάμεις της ψυχής και του σώματος, να συντελέσωσιν εις την επιτυχίαν των ιδεών τούτων. Η ιθύνουσα την πολιτείαν μου κεντρική αρχή είναι ότι ο πολιτικός ανήρ οφείλει να έχη γνώμονα πάσης αυτού πράξεως το κοινόν συμφέρον και εις το συμφέρον τούτο να υποτάσση άνευ ενδοιασμού το συμφέρον του κόμματος εις ο ανήκει και το των μελών του κόμματος τούτου […].
Καίπερ βαθέως εμφορούμενος από τας δημοκρατικάς αρχάς της φυλής μας έχω ακράδαντον την πεποίθησιν, ότι η Βασιλευομένη Δημοκρατία, οποίον είναι κατ’ ουσίαν το πολίτευμα ημών, είναι ο τύπος του πολιτεύματος, όστις προσαρμόζεται άριστα προς την πολιτικήν μόρφωσιν του Ελληνικού Λαού και εξυπηρετεί προσφορότερον».
Τ α κ ε ί μ ε ν α τ ο υ Ε λ ε υ θ ε ρ ί ο υ Β ε ν ι ζ έ λ ο υ (1909-1935 ) , ε π ι μ έ λ ε ι α κ α ι ι σ τ ο ρ ι κ ά υ π ο μ ν ή μ α τ α Σ τ . Ι . Σ τ ε φ ά ν ο υ , τ . Α ΄ , Α θ ή ν α 1981, σ σ.174-178.
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
Η έκταση των νέων συνταγματικών διαρρυθμίσεων […] δεν μετέβαλαν ούτε τη μορφή του πολιτεύματος, ούτε την οργανωτική δομή της πολιτείας. Η κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων και η καθιέρωση νέων κανόνων στην άσκηση της κρατικής εξουσίας αποτέλεσαν τον καθοριστικό γνώμονα της αναθεωρήσεως του 1911: Ενίσχυση και προστασία των ατομικών ελευθεριών, της ιδιοκτησίας και της ελευθερίας του τύπου με την παροχή περισσοτέρων νομικών εγγυήσεων απέναντι στην κρατική αυθαιρεσία, […] καθιέρωση της δωρεάν παρεχομένης υποχρεωτικής στοιχειώδους εκπαιδεύσεως, […] διευκόλυνση των νομοθετικών μεταρρυθμίσεων για την εισαγωγή καλύτερου εκλογικού
συστήματος, […] απομάκρυνση των στρατιωτικών από την ενεργό πολιτική και καθιέρωση του ασυμβίβαστου του βουλευτικού αξιώματος και των ιδιωτικών έργων, […] επανίδρυση του Συμβουλίου της Επικρατείας ως διοικητικού δικαστηρίου και σώματος εντεταλμένου να επεξεργάζεται τις προτάσεις νόμων […]. Η γενικότερη αυτή κατεύθυνση έφερε τη σφραγίδα των ιδεολογικών αρχών και της πολιτικής τακτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου
[…].
Ι σ τ ο ρ ί α τ ο υ Ε λ λ η ν ι κ ο ύ Έ θ ν ο υ ς , Ν ε ώ τ ε ρ ο ς Ε λ λ η ν ι σ μ ό ς α π ό τ ο 1881 ω ς τ ο 1913, τ . Ι Δ ΄ , Eκ δ ο τ ι κ ή Α θ η ν ώ ν , Α θ ή ν α 20002 , σ.276. Τ α κ ε ί μ ε ν α α π ο δ ό θ η κ α ν σ τ ο μ ο ν ο τ ο ν ι κ ό , δ ι α τ η ρ ή θ η κ ε ό μ ω ς η ο ρ θ ο γ ρ α φ ί α τ ο υ ς .
Δ1.
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να αναφερθείτε:
α) στη διαδικασία ανάληψης καθηκόντων από τον Πρίγκιπα Γεώργιο και στις προσδοκίες που δημιουργήθηκαν στους Κρήτες για τη διακυβέρνηση του νησιού (μονάδες 15) και
β) στη διάψευση αυτών των προσδοκιών και στη σοβαρή εσωτερική κρίση που δημιουργήθηκε δύο χρόνια μετά (μονάδες 10).
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ Α
«Κρήτες,
Αι Κυβερνήσεις της Μεγάλης Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ρωσίας, κρίνασαι από κοινού ότι επήλθεν η στιγμή όπως εξασφαλίσωσι το νέον αυτόνομον της Κρήτης πολίτευμα, ενεπιστεύθησαν εις τον Πρίγκιπα Γεώργιον της Ελλάδος την εντολήν Υπάτου Αρμοστού εν Κρήτη.
Αποδεχόμενος την εντολήν ταύτην, ήτις θα διαρκέση επί τρία έτη, η Αυτού Βασιλική Υψηλότης ο Πρίγκιψ Γεώργιος ανεγνώρισε την υψηλήν επικυριαρχίαν της Αυτού Αυτοκρατορικής Μεγαλειότητος του Σουλτάνου, υπεσχέθη δε να λάβη τα κατάλληλα μέτρα όπως προστατεύση την τουρκικήν σημαίαν, ήτις θα κυματίζη μόνον επί τινος των οχυρών θέσεων της νήσου […].
Προστατευόμενοι υπό των τεσσάρων Δυνάμεων, κυβερνώμενοι υπό Πρίγκιπος δηλώσαντος ότι απάσας αυτού τας φροντίδας θα καταβάλη δια την ειρήνευσιν της νήσου, δια την ευημερίαν και ευδαιμονίαν άπαντος του πληθυσμού της Κρήτης, απηλλαγμένοι παντός φόβου θίγοντος την ασφάλειάν σας, την περιουσίαν σας, την ζωή σας και την τιμή σας, οφείλετε να παράσχητε εις τον Ύπατον Αρμοστήν την βοήθειαν των καλών θελήσεών σας, να τον βοηθήσετε δε δι’ όλης της αφοσιώσεώς σας εις την εκπλήρωσιν της εντολής του […]».
Εγένετο εν τω κόλπω της Σούδας τη 10η Δεκεμβρίου 1898.
Ο Υποναύαρχος της Ιταλίας Μπέτολο
Ο Υποναύαρχος της Μ. Βρετανίας Νόελ
Ο Υποναύαρχος της Ρωσίας Σκρύδλωφ
Ο Αντιναύαρχος της Γαλλίας Ποττιέ.
ΚΕΙΜΕΝΟ Β
«Κρήτες,
Αποδεχθείς τον υπό της Ρωσίας, Αγγλίας, Γαλλίας και Ιταλίας διορισμόν μου ως Υπάτου Αρμοστού της αυτονόμου πατρίδος σας, και την επιθυμίαν σας εκπληρών, αναλαμβάνω την Κυβέρνησιν της νήσου […].
Θα καταβάλω πάσαν προσπάθειαν υπέρ της ευημερίας σας, θα φροντίσω να διοικηθήτε καλώς, δικαίως και αμερολήπτως, ν’ αποκτήσητε ανεξαιρέτως ασφάλειαν και ελευθερίαν αληθή, ην εγγυάται μόνον το κράτος του νόμου και θεσμοί λυσιτελείς1.
Πέποιθα2 ότι θα είσθε φιλόνομοι, θα πειθαρχήτε εις τας αρχάς τας επιτετραμμένας την εκτέλεσιν των νόμων […]».
Εν Χανίοις τη 9η Δεκεμβρίου 1898.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ
1. λυσιτελείς : ωφέλιμοι
2. πέποιθα : έχω την πεποίθηση
Θ έ μ α τ α Ν ε ο ε λ λ η ν ι κ ή ς Ι σ τ ο ρ ί α ς Γ ΄ τ ά ξ η ς Ε ν ι α ί ο υ Λ υ κ εί ο υ , Β ι β λ ί ο τ ο υ Κ α θ η γ η τ ή , Α θ ή ν α 2012, σ σ. 125-126.
ΚΕΙΜΕΝΟ Γ
[Υπήρχαν] ανησυχίες για την προσωπικότητα του Πρίγκιπα Γεωργίου, του οποίου οι δεσποτικές ροπές και οι αντιδημοκρατικές αντιλήψεις είχαν γεννήσει αρνητικά αισθήματα και σε άλλους συγχρόνους του […], όπως στον τότε γενικό πρόξενο της Αγγλίας Esmé Howard, o οποίος παρουσίαζε τον ύπατο αρμοστή απρόθυμο να συνεργαστεί με την κυβέρνηση:
«Δεν απέκρυπτε την αντιπάθειά του για το συνταγματικό πολίτευμα. Μου είχε πει κάποτε ότι θεωρούσε άχρηστες τις κοινοβουλευτικές κυβερνήσεις, ότι, όντας ναυτικός, δεν αντιλαμβανόταν τίποτε άλλο από την αυστηρή πειθαρχία και ότι είχε σκοπό να κυβερνήσει την Κρήτη σαν πολεμικό πλοίο, με τον ίδιο καπετάνιο, ό,τι και αν είχαν κατά νουν οι Δυνάμεις για το σύνταγμα με το οποίο είχαν προικοδοτήσει το νησί».
Λιλή Μακράκη , Ελευθέριος Βενιζέλο ς 1864-1910, Η διάπλαση ενός εθνικού ηγέτη , Μ ο ρ φ ω τι κ ό Ίδρυμα Εθν ικής Τραπέζης , Α θ ή ν α, 1992, σ σ.393-394.