Τρίτη 19 Ιουνίου 2012

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ 2012


ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Ο Καίσαρας ενδιαφέρθηκε πολύ να αγοράσει το κοράκι· το αγόρασε λοιπόν για είκοσι χιλιάδες σηστερτίους. Το παράδειγμά του παρακίνησε κάποιον παπουτσή να μάθει τον ίδιο χαιρετισμό σ' ένα κοράκι. Για πολύ καιρό κόπιαζε μάταια· κάθε φορά που το πουλί δεν απαντούσε, ο παπουτσής συνήθιζε να λέει: "Κρίμα στον κόπο μου!". Κάποτε επιτέλους το κοράκι έμαθε τον χαιρετισμό κι ο παπουτσής, θέλοντας να κερδίσει (επιθυμώντας τα) χρήματα, το έφερε στον Καίσαρα.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Στους τυράννους δείχνουν εντούτοις οι γύρω τους υποκριτικό σεβασμό, τουλάχιστο για κάποιο χρονικό διάστημα. Αν όμως τύχει να χάσουν την αρχή (να πέσουν), όπως συνήθως συμβαίνει, τότε καταλαβαίνουν πόσο τους έλειπαν οι φίλοι (πόσο ήταν στερημένοι από φίλους). Λένε πως ο Ταρκύνιος, όταν ήταν εξόριστος, είπε αυτό (το λόγο): "Τότε μόνο κατάλαβα ποιοι μού ήταν αληθινοί φίλοι και ποιοι ψεύτικοι (ποιους είχα αληθινούς φίλους και ποιους ψεύτικους), όταν δεν μπορούσα πια να ανταποδώσω τις χάρες ούτε σ' εκείνους ούτε σ' αυτούς.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Β1
plus
milium
sestertius
quoddam
corvos
paria
diutissime
aves
sutore
simulationi
tempora
inopum
haec
fidius
neuter
Β2
interesse
empturus sit
docuissetis
impendunto
soliti erunt
perderem
discamus
afferte
coletur
casu
intellectus, a, um sis
exules
habemini
relaturum esse
possent

Γ1α.
Caesaris: γεν. του ενδιαφερομένου προσώπου στο interfuit
 emere: υποκ. του απρόσωπου ρήμ. interfuit, τελ. απρμφ.
 pecuniae: γεν. συμπλήρωμα (αντικ/κή) στο cupidus
 simulatione: αφαιρετική επιρρηματική του τρόπου στο coluntur
inopes: κατηγορούμενο στο ενν. tyranni
amicorum: γεν. συμπλήρωμα (αντικ/κή) στο  inopes
amicos: κατηγορούμενο στο  quos
neutris: έμμεσο αντικ. στο referre
Γ1β.  ave/i non respodente
Γ1γ.  eo exemplo sutor quidam incitatus est
Γ2α. 
·        Ο υποθετικός λόγος δηλώνει ανοιχτή υπόθεση
·        quodsi caderent -  intellegeretur (υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα στο παρόν)
·        quodsi cadant intellegatur (υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον)
Γ2β. 
·        δευτ. πλάγια ερωτηματική πρόταση
·        εισάγεται με το ερωτηματικό επίρρημα quam για δήλωση μερικής άγνοιας
·        υποκείμενο στο απρόσωπο intellegitur
·        εκφέρεται με υποτακτική επειδή θεωρείται ότι η εξάρτηση δίνει υποκειμενική χροιά στο περιεχόμενο της πρότασης· χρόνου παρακειμένου επειδή η εξάρτηση είναι από ρήμα αρκτικού χρόνου (intellegitur) και δηλώνει γεγονός προτερόχρονο στο παρόν
·        quam fuerunt inopes amicorum?
Γ2γ.  Tarquinius dixit se tum intellexisse, quos fidos amicos habuisset, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poterat (δεν  αλλάζουμε την έγκλιση στη δευτερεύουσα χρονική πρόταση επειδή λειτουργεί ανεξάρτητα από τον πλάγιο λόγο [βιβλίο καθ., σελ. 130])

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ 2012


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΡΙΤΗ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Caesaris multum interfuit corvum emere; itaque viginti milibus sestertium eum emit. Id exemplum sutorem quendam incitavit, ut corvum doceret parem salutationem. Diu operam frustra impendebat; quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat «Oleum et operam perdidi». Tandem corvus salutationem didicit et sutor, cupidus pecuniae, eum Caesari attulit.
……………………………………………………………………………………
Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem: «Tum intellexi, quos fidos amicos habuissem, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poteram».
Μονάδες 40
Παρατηρήσεις
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
multum : τον συγκριτικό βαθμό στον ίδιο τύπο
milibus : τη γενική πληθυντικού
sestertium : την ονομαστική ενικού
quendam : την ονομαστική ενικού στο ουδέτερο γένος
corvum : την αιτιατική πληθυντικού
parem : την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
diu : τον υπερθετικό βαθμό στον ίδιο τύπο
avis : την ονομαστική πληθυντικού
sutor : την αφαιρετική ενικού
simulatione : τη δοτική ενικού
tempus : την κλητική πληθυντικού
inopes : τη γενική πληθυντικού
hoc : την αιτιατική πληθυντικού στο ουδέτερο γένος
fidos : την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος του συγκριτικού βαθμού
neutris : την ονομαστική ενικού στο αρσενικό γένος.
Μονάδες 15
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
interfuit : το απαρέμφατο του ενεστώτα
emere : το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
doceret : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου
στην ίδια φωνή
impendebat : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα στην
ίδια φωνή
solebat : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του συντελεσμένου
μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
perdidi : το α΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού
στην ίδια φωνή
didicit : το α΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην
ίδια φωνή
attulit : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην
ίδια φωνή
coluntur : το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή
ceciderunt : την αφαιρετική του σουπίνου
intellegitur : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή
exulantem : το β΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
habuissem : το β΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής   του ενεστώτα στην άλλη φωνή
referre : το απαρέμφατο του μέλλοντα στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)
poteram : το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού.
Μονάδες 15
Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
Caesaris, emere, pecuniae, simulatione, inopes, amicorum, amicos, neutris.
(Μονάδες 8)
Γ1β. «quotiescumque avis non respondebat, sutor dicere solebat»: να αποδώσετε το περιεχόμενο της δευτερεύουσας πρότασης με μετοχή.
(Μονάδες 2)
Γ1γ. «Id exemplum sutorem quendam incitavit: να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.(Μονάδες 5)
Μονάδες 15
Γ2α. «Quodsi forte ceciderunt, tum intellegitur»: να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο (μονάδα 1) και να τον μετατρέψετε, ώστε να δηλώνει υπόθεση αντίθετη προς την πραγματικότητα στο παρόν (μονάδες 2) και υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον (μονάδες 2). (Μονάδες 5)
Γ2β. «quam fuerint inopes amicorum»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της (μονάδες 2) και να τη μεταφέρετε στον ευθύ λόγο (μονάδα 1).
(Μονάδες 6)
Γ2γ. «Tum intellexi, quos fidos amicos habuissem, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poteram»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Tarquinius dixit». (Μονάδες 4)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ, ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2012


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2012
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Ορεινοί
β. Οργανικός Νόμος (1900)
γ. ΕΑΠ
                                                                                      Μονάδες 15
ΘΕΜΑ Α2
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. Από τη Στήλη Β περισσεύουν δύο χρονολογίες.
Στήλη       Α
Στήλη Β
1. Γενική Διεύθυνση   Ανταλλαγής Πληθυσμών
2. Ίδρυση Σ.Ε.Κ.Ε.
3. Ίδρυση Φροντιστηρίου  Τραπεζούντος
4. Διπλή παραίτηση  Βενιζέλου
5. Συμφωνία Αθηνών
α. 1682
β. 1862
γ. 1915
δ. 1917
ε. 1918
στ. 1924
ζ. 1926

                                                                                     Μονάδες 10
ΘΕΜΑ Β1
Να αναφερθείτε στις εξελίξεις που σημειώθηκαν στο Κρητικό Ζήτημα από τις εκλογές του Μαρτίου του 1910 μέχρι και τη συγκρότηση Επαναστατικής Συνέλευσης στην Κρήτη (3 Ιανουαρίου 1912).
                                                                                                  Μονάδες 13

ΘΕΜΑ Β2
Να παρουσιάσετε τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης του 1929-32 στο εξωτερικό εμπόριο και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τις γενικότερες διεθνείς εξελίξεις.
                                                                                  Μονάδες 12


ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα, να αναφερθείτε στη λειτουργία του ελληνικού πολιτικού συστήματος από το 1844 μέχρι το τέλος του Κριμαϊκού Πολέμου (1856), προσδιορίζοντας:
α) τις εκλογικές πρακτικές και τα χαρακτηριστικά της διακυβέρνησης του Κωλέττη (μονάδες 10),
β) την πολιτική τακτική του Όθωνα απέναντι στα κόμματα (μονάδες 7) και
γ) τις επιπτώσεις του Κριμαϊκού Πολέμου στην ελληνική πολιτική ζωή (μονάδες 8).
                                                                                               Μονάδες 25
Κείμενο Α: [Εκλογικές παρατυπίες]
«Προέκειτο να κυρωθώσι φιλικαί εκλογαί; Ευθύς και αι δεινόταται παραβιάσεις παρεσιωπώντο ή εχαρακτηρίζοντο επουσιώδεις παρατυπίαι: και η μεν βία, η στάσις1 αυτή, απεκαλούντο δικαία άμυνα, η δε αδικία, ακολασία, τοψεύδος, δικαιοσύνη, μετριότης, αλήθεια. Και αυταί αι λέξεις ήλλαξαν σημασίαν: η μεν παραβίασις των καλπών ωνομάσθη συστολή2 των σανίδων, αι δε σαπουνοκασέλαι και τα σακκούλια κάλπαι, η λύμανσις3 των σφραγίδων τυχαία σύντριψις, οι συμβολαιογράφοι επί της ψηφοφορίαςεπιτροπαί και οι απόβλητοι του λαού εκλεκτοί αυτού...».
Νικόλαος Δραγούμης, Ιστορικαί Αναμνήσεις, τ. 2, Αθήνα 1973, σ. 93, στο: Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, Γ΄ Τάξη Γενικού Λυκείου (Θεωρητική Κατεύθυνση), Αθήνα: ΟΕΔΒ, 2010, σ. 74.
1 στάσις : ανταρσία
2 συστολή : σπάσιμο
3 λύμανσις : φθορά, καταστροφή

Κείμενο Β: [Το Στέμμα και τα κόμματα]
[...]Αναμφίβολα το Στέμμα αναχαίτισε επίσης τη δυνατότητα των κομμάτων να επιτείνουν τη λανθάνουσα εμφύλια διαμάχη που σιγόβραζε πάντα κάτω από την επιφάνεια. Εμποδίζοντας καθένα από τα κόμματα να μονοπωλήσει την εξουσία, μετρίασε κάποιες από τις πικρές εχθρότητες της περιόδου της Επανάστασης. Αποστέρησε εν μέρει τα κόμματα από τη στρατιωτική τους δύναμη με τη διάλυση των ατάκτων και τη δημιουργία στρατιωτικού μηχανισμού βασισμένου στην απόλυτη νομιμοφροσύνη προς το Στέμμα.[...]. Μια και κανένα κόμμα δεν μονοπωλούσε τη διοίκηση, το καθένα ήταν κατά μία έννοια ομάδα αντιπολίτευσης (ακόμη και όταν ήταν πρόσκαιρα το ευνοούμενο κόμμα), και ως ομάδες αντιπολίτευσης, που αντιμάχονταν την κεντρική διοίκηση, τα κόμματα αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν συγκεντρωτικές μεθόδους στη δράση τους και συνακόλουθα να αυξήσουν την εσωτερική τους συνοχή.
J. A. Petropoulos, Πολιτική και Συγκρότηση Κράτους στο Ελληνικό Βασίλειο (1833-43), στο: Γ. Β. Δερτιλής - Κ. Κωστής (επιμ.), Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας (18ο ς -20ό ς αι.), Αθήνα-Κομοτηνή: Εκδοτικός Οίκος Αντ. Ν. Σάκκουλα, 1991, σ. 210.
Κείμενο Γ: [Αγγλογαλλική διακοίνωση προς την Ελλάδα]
[...] Σύμπασα η διαγωγή της Ελληνικής Κυβερνήσεως κατά τους τελευταίους αυτούς χρόνους δεν μας επιτρέπει πλέον να θεωρώμεν αυτήν ως ουδετέραν ως προς την Τουρκίαν, μήτε ως φίλην της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρεττανίας.
[...] Η Ελληνική Κυβέρνησις οφείλει ν’ αναμένη τας συνεπείας των ιδίων αυτής πράξεων. Εάν δ’ αι συνέπειαι αύται αποβώσιν επικίνδυνοι εις τον Θρόνον και εις την μέλλουσαν ευημερίαν της Ελλάδος, η ευθύνη θα επιπέση επί των Ελλήνων Υπουργών, οίτινες εφάνησαν διατελούντες εν τη αγνοία ή εν τη απρονοησία των αληθών συμφερόντων της χώρας των».
Σπ. Πήλικας, Απομνημονεύματα, σ. 176, στο: Β. Σκουλάτος-Ν. Δημακόπουλος-
Σ. Κόνδης, Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη (1789-1909), για την Γ΄ Τάξη του Ενιαίου Λυκείου, Αθήνα: ΟΕΔΒ, 2003, σσ. 268-9.

ΘΕΜΑ Δ1
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα, να αναφερθείτε διεξοδικά στην αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων (σκοπός, εγκατάσταση, παροχή κλήρου και στέγαση).
                                                                                            Μονάδες 25
Κείμενο Α: [Κατασκευή προσφυγικών κατοικιών]
«Η κατασκευή των κατοικιών έγινε με δύο τρόπους: [...] Στην πρώτη περίπτωση, πολλοί από τους εργολάβους αντιμετώπισαν σοβαρές δυσκολίες, κυρίως στις περιοχές όπου είναι προβληματική η μεταφορά καθώς και η εξεύρεση υλικών και εργατικών χεριών. Παράλληλα η Επιτροπή δεν έχει λόγους να είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένη από τις υπηρεσίες των εργολάβων, ιδιαίτερα όταν οι τεχνικοί μας υποχρεώνονται να παραλαμβάνουν εργασία κακής ποιότητος υπό την πίεση των άμεσων αναγκών για τη στέγαση των προσφύγων. Ο δεύτερος τρόπος συνίσταται στην παροχή προς τους πρόσφυγες ξυλείας, κεραμιδιών και καρφιών, υλικών δηλαδή που θα πρέπει να μεταφερθούν από μακριά, καθώς και χρημάτων για την πληρωμή των μαραγκών και των χτιστάδων. Οι πρόσφυγες παρέχουν την ανειδίκευτη εργασία και εκτελούν τις μεταφορές των υλικών. Ένας εργοδηγός επιβλέπει την ποιότητα και την ποσότητα της εργασίας και δίδει προκαταβολές σε χρήμα ή είδος ανάλογα με την σημειούμενη πρόοδο».
Απολογισμός δράσης της ΕΑΠ (1926) για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας της, Κοινωνία των Εθνών, Η εγκατάσταση των προσφύγων στην Ελλάδα, Αθήνα 1997, σσ. 65-69, στο: Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, Γ΄ Τάξης Ενιαίου Λυκείου (Θεωρητική Κατεύθυνση), Βιβλίο του Καθηγητή, Αθήνα: ΟΕΔΒ, 2001, σ. 80.
Κείμενο Β: [Περιορισμοί στη χρήση προσφυγικών κλήρων]
[...] Από την κατάτμηση των μεγάλων αγροκτημάτων προέκυψε ένας τύπος γεωργικής εκμετάλλευσης που χαρακτηριζόταν από μικρούς διάσπαρτους κλήρους αλλάισομερώς κατανεμημένους. [...] Η αποκατάσταση των προσφύγων και ακτημόνων συνοδεύτηκε από περιορισμούς σχετικά με την ελευθερία εκποίησης και κληρονομικής μεταβίβασης των κλήρων που απέβλεπαν στη συγκράτηση των αγροτικών πληθυσμών στην ύπαιθρο και καθιστούσαν πρακτικά αδύνατη τη συγκέντρωση της γης από λίγους μεγαλοκτηματίες. Η καλλιέργεια του κλήρου ήταν αυτοπρόσωπη και έπρεπε να είναι συνεχής για μια 25ετία στην περίπτωση των προσφύγων. Αλλά ακόμη και μετά την εξόφληση των χρεών και την απόκτηση οριστικών τίτλων, δεν μπορούσε να εκποιηθεί παρά ένα τμήμα του και αυτό μόνο σε περίπτωση που ο κλήρος θα υπερέβαινε σε έκταση τα 10 στρέμματα φυτειών ή τα 5 στρέμματα καπνοχώραφων.
Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, τόμος 7ο ς : Ο Μεσοπόλεμος, 1922- 1940. Από την Αβασίλευτη Δημοκρατία στη Δικτατορία της 4η ς Αυγούστου, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003, σ. 109.