Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ



Τώρα που έπεσε η αυλαία των πανελλαδικών εξετάσεων, θεωρώ πως είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για ορισμένες γενικές  επισημάνσεις. Γνωρίζω ότι πλέον δεν ενδιαφέρουν κανέναν, όμως θα προχωρήσω σ’ αυτές για λόγους δεοντολογίας.
·     Την περίοδο μετά το Πάσχα έγινα αποδέκτης αρκετών, θα έλεγα, ηλεκτρονικών μηνυμάτων, με τα οποία αναγνώστες του ιστολογίου μου ζητούσαν να τους υποδείξω sos! Αντιλαμβάνομαι ότι τους δυσαρέστησα επειδή δεν ανταποκρίθηκα στο αίτημά τους. Και τήρησα αυτή τη στάση τονίζοντάς τους ότι κανείς δεν μπορεί να κάνει καμία πρόβλεψη για κανένα μάθημα και θέμα και πως κάτι τέτοιο όχι μόνο αντιβαίνει τις αρχές μου αλλά και πως είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και ολέθριο (Παραπέμπω και στο ΣΧΟΛΙΟ με το οποίο συνόδευσα τις απαντήσεις στο αδίδακτο των αρχαίων του 2012, 28 Μαΐου 2012).

Και ήρθε το μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και επιβεβαίωσε του λόγου το αληθές. Ο ΄΄Κρητικός΄΄, το αντι-sos, έκανε πολλούς προφήτες να καταπιούν τη γλώσσα τους ή να επιχειρούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα αναζητώντας  φτηνές παιδικές δικαιολογίες. Δυστυχώς, αυτό δεν ήταν η μοναδική περίπτωση άστοχης πρόβλεψης. Και σε άλλα μαθήματα σημειώθηκαν παρόμοια περιστατικά, με αποτέλεσμα μαθητές και γονείς, από τη μια, να κλαίνε με μαύρο δάκρυ, και από την άλλη κάποιοι  αδαείς να χάνουν την ευκαιρία να αναγορευτούν σε ΄΄προφήτες΄΄ και ΄΄μεσσίες΄΄.

Να, γιατί, διαδικτυακοί μου φίλοι, δεν σας υπέδειξα sos!   Δεν είναι υπεύθυνη  η καθοδήγηση αυτού του είδους!  Κι αν από σύμπτωση η υπόδειξη συμπέσει με κάποιο θέμα των εξετάσεων, αυτό μάλλον στην τύχη πρέπει να αποδοθεί ή…. Όλοι αυτοί που στην περίοδο πριν από τις εξετάσεις σάς/μάς βομβάρδισαν με sos και απέτυχαν παταγωδώς, θα έχουν το ηθικό ανάστημα να ζητήσουν, έστω, συγγνώμη; Πολύ αμφιβάλλω.

ΟΠΟΙΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΕ SOS ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΧΑΜΕΝΟΣ!!!

·     Όσον αφορά το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας, δυσκολεύομαι να δεχτώ κατακλείδα στη συγκεκριμένη παράγραφο.

·     Για το μάθημα των αρχαίων Ελληνικών και πιο συγκεκριμένα αναφορικά με το αδίδακτο, αρκετά ακούστηκαν και γράφτηκαν  για  το τι της φράσης οδν εη ατν τι ο…. Η άποψή μου είναι πως πρόκειται για το αναφορικό (το ουδέτερο της αναφορικής αντωνυμίας στις). Πράγματι η σχολική γραμματική το δίνει με τις μορφές ,τι - τι. Η  σχολική γραμματική όμως έχει και σε άλλα σημεία ελλείψεις· για παράδειγμα, αναφέρει πουθενά τον τύπο της αυτοπαθητικής αντωνυμίας ατο, ατν που απαντά πολύ συχνά στα κείμενα, κτλ; Όσο για το αν όφειλε να το γνωρίζει ο μαθητής, η απάντηση είναι καταφατική. Στην Ενότητα 3, τρίτη αράδα του Πρωταγόρα υπάρχει η φράση: πόρει τι χρήσαιτο· πρόκειται για το αναφορικό που εισάγει την πλάγια ερώτηση τι χρήσαιτο. Για να γίνει αποδεκτό οποιοδήποτε άλλο είδος τι (ειδικό, αιτιολογικό) στο συγκεκριμένο αδίδακτο είναι δύσκολο, για να μην πω αδύνατο. Και κάτι ακόμη· σε εγκυρότατες στερεότυπες εκδόσεις (Οξφόρδης) το αναφορικό τι γράφεται όπως στη συγκεκριμένη Θουκυδίδεια περικοπή.

·     Τέλος, πολύς θόρυβος έγινε σχετικά με την ερώτηση Γ1α των Λατινικών. Μπορεί πάλι να αιφνιδιαστήκαμε επειδή ήταν ασυνήθιστη ή όχι ΄΄sos΄΄, όμως στα σχολικά βιβλία υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα ασκήσεων (βλ. ΛΑΤΙΝΙΚΑ β΄Λυκείου, άσκηση IV, σελ. 66 και ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ΄Λυκείου, σελ. 128, 6η αράδα).

Εκείνο που δυσκολεύομαι λίγο   να καταλάβω είναι η συντακτική θέση της αναφορικής πρόταση quae velit victor ως επιθετικού προσδιορισμού στον όρο αναφοράς ea (αυτή τη συντακτική θέση υπέδειξε στους βαθμολογητές η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων).

Στο βιβλίο του ΚΑΘΗΓΗΤΗ  (σελ. 109), η πρόταση χαρακτηρίζεται ως αναφορική προσδιοριστική, χαρακτηρισμό που δίνει στις απαντήσεις της και η Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων. Συμφωνώ.

Αν μου ζητούσαν τη συντακτική θέση της αναφορικής πρότασης (in  bellis) quae civilia sunt, θα έλεγα πως έχει θέση επιθετικού προσδιορισμού, γιατί η αναφορική πρόταση ισοδυναμεί με το επίθετο civilibus (in bellis civilibus)·  το quae velit victor  με ποιο επίθετο ισοδυναμεί; Αυτό δυσκολεύομαι να βρω.

Θα σας ήμουν ευγνώμων για καθετί καλοπροαίρετο!!!

Τετάρτη 29 Μαΐου 2013

ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ



ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ

Την 17η Ιανουαρίου 2013 αναρτήθηκε στο ιστολόγιο  ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ στα Λατινικά Θεωρητικής Γ΄ Λυκείου (είναι το επαναληπτικό διαγώνισμα που έγραψαν οι μαθητές του Φροντιστηρίου μου για τα μαθήματα 31-40). Από το μάθημα 37 είχε δοθεί για μετάφραση το ΙΔΙΟ ΑΚΡΙΒΩΣ κείμενο με αυτό που  δόθηκε και στις ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ. Αν ο επισκέπτης του ιστολογίου αναζητήσει το συγκεκριμένο διαγώνισμα,  θα διαπιστώσει ότι και η άσκηση 5 είναι  Η ΙΔΙΑ με την Γ1γ των Πανελλαδικών· διαφέρει μόνο η εξάρτηση:  το Caesar dixit έχει αντικατασταθεί από το Cicero scripsit. Επίσης, θα βρει και άλλα κοινά ζητούμενα!!!

Υ.Γ. Ο διαχειριστής της ιστοσελίδας δεν είναι μέλος της Κ.Ε.Ε.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ 2013



ΛΑΤΙΝΙΚΑ 2013
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α1.
         Τα πάντα είναι αξιοθρήνητα στους εμφύλιους πολέμους, αλλά τίποτα δεν είναι πιο αξιοθρήνητο από την ίδια τη νίκη: αυτή κάνει τους νικητές αγριότερους και πιο αχαλίνωτους, ώστε, κι αν ακόμη δεν είναι από τη φύση τους τέτοιοι, να αναγκάζονται από ανάγκη να γίνουν. Γιατί η έκβαση των εμφυλίων πολέμων είναι πάντα τέτοια, ώστε να γίνονται όχι μόνο αυτά, τα οποία θέλει ο νικητής, αλλά (ώστε) ακόμη να κάνει ο νικητής το χατίρι αυτών, με τη βοήθεια των οποίων κερδήθηκε η νίκη.
……………………………………………………………………………………………………………………..
      Ενεργώντας κάτω από την επιρ­ροή αυτών πολλοί (άλλοι), όχι μόνο αχρείοι αλλά και άπειροι, αν τον είχα τιμωρήσει, θα έλεγαν πως ενέργησα σκληρά και τυραννικά. Τώρα όμως καταλαβαίνω πως αν αυτός φτάσει στο στρατόπεδο του Μανλίου, όπου κατευθύνεται, δε θα υπάρξει κανείς τόσο ανόητος, που να μη βλέπει πως έγινε συνωμοσία, και κανείς τόσο αχρείος, που να μην το ομολογήσει.
Β1.
bellis civilibus : bellum civile (αιτιατική ενικού)
miserius : miserrimum (ο αντίστοιχος τύπος στον υπερθετικό βαθμό)
ipsa : ipsum  (αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος)
victores : victoribus ( αφαιρετική πληθυντικού)
ferociores : feroci (αφαιρετική ενικού στον θετικό βαθμό στο ίδιο γένος)
tales (το πρώτο του κειμένου): talis (γενική ενικού στο ίδιο γένος)
exitus : exitu (αφαιρετική ενικού)
iis : earum (γενική πληθυντικού στο θηλυκό γένος)
auxilio : auxilium (αιτιατική ενικού)
auctoritatem : auctoritas (ονομαστική ενικού)
multi : plus (το επίρρημα στον συγκριτικό βαθμό)
hunc : huic (δοτική ενικού στο ίδιο γένος)
castra : castrorum (γενική πληθυντικού)
stultum : stultam ( αντίστοιχος τύπος στο θηλυκό γένος)

Β2.  
reddit : reddidisti (β΄ ενικό οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή)
sint : sunto (το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του μέλλοντα)
cogantur : cogeretur (γ΄ ενικό υποτακτικής παρατατικού στην ίδια φωνή)
fiant : faciendum (γερουνδιακό, ονομαστική ενικού ουδετέρου γένους)
velit : vult (γ΄ ενικό της οριστικής του ενεστώτα)
obsequatur : obsequentur (γ΄ πληθυντικό   οριστικής του μέλλοντα)
parta sit : peperisti (β΄ ενικό οριστικής παρακειμένου στην ενεργητική φωνή)
animadvertissem : animadversum -  animadversu (σουπίνο και στους δύο τύπους)
dicerent : dixerint (αντίστοιχος τύπος  υποτακτικής   παρακειμένου στην ίδια φωνή)
intellego : intellexisse (απαρέμφατο παρακειμένου στην ίδια φωνή)
pervenerit : perveniebatis ( β΄ πληθυντικό οριστικής του παρατατικού)
intendit : intende (β΄ ενικό προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή)
videat : vidissemus (α΄ πληθυντ. υποτακτικής του υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή)
fateatur : fatebuntur (γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα)

Γ1α. πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:
miserius: κατηγορούμενο στο nihil  μέσω του συνδετικού est
ferociores: κατηγορούμενο στο victores, επειδή το ρήμα reddo συντάσσεται με δύο αιτιατικές, αντικείμενο-κατηγορούμενο του αντικειμένου
bellorum: γενική υποκειμενική στο exitus (bella exeunt)
iis: αντικείμενο στο ρήμα obsequatur (δυνάμει της προθέσεως ob το ρήμα συντάσσεται με δοτική)
id: υποκείμενο στο απρμφ. factum esse (ετεροπροσωπία)
fore: αντικείμενο στο ρήμα intellego (ως δοξαστικό συντάσσεται με ειδικό απαρέμφατο), ειδικό απρμφ.
coniurationem: υποκείμενο στο απρμφ. esse factam (ετεροπροσωπία)
Γ1β.
in bellis civilibus = in bellis, quae civilia sunt
Γ1γ.
Cicero scripsit bellorum civilium exitus tales esse semper, ut non solum ea/ illa fierent, quae vellet victor, sed etiam ut victor obsequeretur iis/ illis, quorum auxilio victoria parta esset.
Γ2α.
etiamsi natura tales non sint:  δευτερεύουσα επιρρηματική παραχωρητική πρόταση, που εισάγεται με τον σύνδεσμο etiamsi· εκφέρεται με υποτακτική (sint) γιατί δηλώνει μια υποθετική κατάσταση που κι αν δεχτούμε ότι αληθεύει δεν αναιρεί το περιεχόμενο της κύριας πρότασης· χρόνου ενεστώτα (sint) επειδή εξαρτάται από αρκτικό χρόνο και δηλώνει το σύγχρονο.
Γ2β.
quae velit victor: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, που εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quae· εκφέρεται με υποτακτική από έλξη προς την υποτακτική fiant της συμπερασματικής πρότασης που προηγείται· χρόνου ενεστώτα (velit) λόγω εξάρτησης από αρκτικό χρόνο ( άμεσα από το fiant, έμμεσα από το  sunt) και δηλώνει το σύγχρονο. Είναι προσδιοριστική στο ea της συμπερασματικής που προηγείται.
Γ2γ.
·      ΥΠΟΘΕΣΗ: si perveneritΑΠΟΔΟΣΗ (neminem tam stultum) fore (neminem tam improbum): εξαρτημένος υποθετικός λόγος με υπόθεση με si + υποτακτική παρακειμένου (si pervenerit ) και  απόδοση απρμφ. μέλλοντα (fore)
·      Στον ανεξάρτητο λόγο: ΥΠΟΘΕΣΗ: si pervenerit (οριστική συντελεσμένου μέλλοντα) - ΑΠΟΔΟΣΗ: ) (nemo tam stultus) erit (nemo tam improbus) (το απρμφ. μέλλοντα στον ευθύ λόγο γίνεται οριστική μέλλοντα)
·      Χαρακτηρισμός: ανοιχτή υπόθεση στο μέλλον
·      Υπόθεση δυνατή ή πιθανή στο παρόν-μέλλον: ΥΠΟΘΕΣΗ: si perveniat (si + υποτακτική ενεστώτα) - ΑΠΟΔΟΣΗ: sit (υποτακτική ενεστώτα)
         ΚΑΛΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ