Τρίτη 25 Φεβρουαρίου 2014

ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΜΟΣ - ΜΑΖΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ



Η επιθυμία του ατόμου να βιώσει το αίσθημα του ΄΄ανήκειν΄΄ και να εξασφαλίσει την ευρεία αποδοχή του κοινωνικού του περιβάλλοντος αποδεικνύεται διαχρονική, όπως και η τάση αναζήτησης μέσων και τρόπων προκειμένου να την εκπληρώσει. Αναμφίλεκτα, η μέριμνα του κάθε μέλους της κοινωνίας να εναρμονίσει τη συμπεριφορά και τη δράση του με τις εκάστοτε ισχύουσες αξίες, τα πρότυπα και τα ιδανικά προάγει τη διασφάλιση της συνεκτικότητας καθώς και την εμπέδωση της κοινωνικής ομοψυχίας και ευρυθμίας. Η θετική όμως αυτή λειτουργία της προσαρμογής στις επικρατούσες κάθε φορά κοινωνικές συνθήκες και ιδέες αίρεται στην περίπτωση που αυτή συντελείται άκριτα και παθητικά. Η αβασάνιστη αποδοχή των κοινωνικών προτύπων και συμβάσεων καθιστά αναπόφευκτη τη μαζοποίηση του ατόμου διαμορφώνοντας συνθήκες απόλυτα ακατάλληλες για την ευδοκίμηση του δημοκρατικού πολιτεύματος. (προλογική μαθητική παράγραφος)

Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2014

αδίδακτο: η δύναμη του λόγου



κείμενο
“῏Ω Πλάτων, ἥκω σοι φυγὰς οὐχ ὁπλιτῶν δεόμενος οὐδὲ ἱππέων ἐνδεὴς γενόμενος τοῦ ἀμύνασθαι τοὺς ἐχθρούς, ἀλλὰ λόγων καὶ πειθοῦς, ᾗ σὲ μάλιστα ἠπιστάμην ἐγὼ δυνάμενον ἀνθρώπους νέους ἐπὶ τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ δίκαια προτρέποντα εἰς φιλίαν τε καὶ ἑταιρίαν ἀλλήλοις καθιστάναι ἑκάστοτε· ὧν ἐνδείᾳ κατὰ τὸ σὸν μέρος νῦν ἐγὼ  καταλιπὼν Συρακούσας ἐνθάδε πάρειμι. καὶ τὸ μὲν ἐμὸν ἔλαττον ὄνειδός σοι φέρει· φιλοσοφία δέ, ἣν ἐγκωμιάζεις ἀεὶ καὶ ἀτίμως φῂς ὑπὸ τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων φέρεσθαι, πῶς οὐ προδέδοται τὰ νῦν μετ' ἐμοῦ μέρος ὅσον ἐπὶ σοὶ γέγονεν; καὶ Μεγαροῖ μὲν εἰ κατοικοῦντες ἐτυγχάνομεν, ἦλθες δήπου ἄν μοι βοηθὸς ἐφ' ἅ σε παρεκάλουν, ἢ πάντων ἂν φαυλότατον ἡγοῦ σαυτόν·  (Πλάτωνος, 7Η Επιστολή, 328d-329a)
ασκήσεις
1.  Να γραφεί ό,τι ζητείται για καθέναν από τους τύπους που ακολουθούν:

  • ὁπλιτῶν: η κλητική ενικού και η ονομαστική πληθυντικού
  • δεόμενος: το β΄ ενικό οριστικής και προστακτικής ενεστώτα· το απρμφ. ενεστώτα
  • ἱππέων: η κλητική ενικού και η αιτιατική πληθυντικού
  • ἐνδεής: η αιτιατική ενικού αρσενικού και η ονομαστική πληθυντικού ουδετέρου
  • πειθοῦς: οι υπόλοιπες πτώσεις 
  • ἠπιστάμην, δυνάμενον: το γ΄ ενικό υποτακτικής και ευκτικής ενεστώτα
  • καθιστάναι: το β΄ ενικό σε όλες τις εγκλίσεις του ίδιου χρόνου
  • ὧν: η ονομαστική και των δύο αριθμών στο ίδιο γένος
  • καταλιπών: η δοτική πληθυντικού στα τρία γένη στον ίδιο χρόνο
  • πάρειμι: το β΄ ενικό σε όλες τις εγκλίσεις στον ίδιο χρόνο
  • ἔλαττον: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς
  • φέρεσθαι: ο αντίστοιχος τύπος στον αόριστο και στον παρακείμενο
  • προδέδοται: το β΄ ενικό προστακτικής όλων των χρόνων
  • κατοικοῦντες: το α΄ ενικό οριστικής των ιστορικών χρόνων
  • ἐτυγχάνομεν: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα και στον αόριστο
  • ἡγοῦ: το γ΄ ενικό και πληθυντικό στον χρόνο που βρίσκεται
  • σαυτόν: ο αντίστοιχος τύπος στα άλλα πρόσωπα 

 2. Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των απρόθετων γενικών του κειμένου
 3.  Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των μετοχών του κειμένου
4. 
΄΄καὶ Μεγαροῖ μὲν εἰ κατοικοῦντες ἐτυγχάνομεν, ἦλθες δήπου ἄν μοι βοηθὸς ἐφ' ἅ σε παρεκάλουν, ἢ πάντων ἂν φαυλότατον ἡγοῦ σαυτόν΄΄: 
α. Να προσδιοριστεί το είδος του υποθετικού λόγου
β. Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους αφού εξαρτηθεί από το Δίων ἕλεγε Πλάτωνι

Τρίτη 18 Φεβρουαρίου 2014

αδίδακτο: η θεωρία της ανάμνησης



ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
῞Ατε οὖν ἡ ψυχὴ ἀθάνατός τε οὖσα καὶ πολλάκις γεγονυῖα, καὶ ἑωρακυῖα καὶ τὰ ἐνθάδε καὶ τὰ ἐν ῞Αιδου καὶ πάντα χρήματα, οὐκ ἔστιν ὅτι οὐ μεμάθηκεν· ὥστε οὐδὲν θαυμαστὸν καὶ περὶ ἀρετῆς καὶ περὶ ἄλλων οἷόν τ' εἶναι αὐτὴν ἀναμνησθῆναι, ἅ γε καὶ πρότερον ἠπίστατο. ἅτε γὰρ τῆς φύσεως ἁπάσης συγγενοῦς οὔσης, καὶ μεμαθηκυίας τῆς ψυχῆς ἅπαντα, οὐδὲν κωλύει ἓν μόνον ἀναμνησθέντα—ὃ δὴ μάθησιν καλοῦσιν ἄνθρωποι—τἆλλα πάντα αὐτὸν ἀνευρεῖν, ἐάν τις ἀνδρεῖος ᾖ καὶ μὴ ἀποκάμνῃ ζητῶν· τὸ γὰρ ζητεῖν ἄρα καὶ τὸ μανθάνειν ἀνάμνησις ὅλον ἐστίν. οὔκουν δεῖ πείθεσθαι τούτῳ τῷ ἐριστικῷ λόγῳ· οὗτος μὲν γὰρ ἂν ἡμᾶς ἀργοὺς ποιήσειεν καὶ ἔστιν τοῖς μαλακοῖς τῶν ἀνθρώπων ἡδὺς ἀκοῦσαι. (Πλάτωνος Μένων)
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.     Να γραφεί ό,τι ζητείται για καθέναν από τους γραμματικούς τύπους που ακολουθούν:
  ἑωρακυῖα: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα και στον αόριστο
 μεμάθηκεν: οι ονοματικοί ρηματικοί τύποι στον μέλλοντα και στον αόριστο
 ἀναμνησθῆναι: το β΄ ενικό προστακτικής και η δοτική πληθυντικού μτχ. αρσεν. στον ίδιο χρόνο
  ἠπίστατο: το ίδιο πρόσωπο στην υποτακτική και ευκτική ενεστώτα.
  ἀνευρεῖν: το β΄ ενικό προστακτικής και η δοτική πληθυντικού μτχ. αρσεν. στον ίδιο χρόνο
  μάθησιν: οι πλάγιες πτώσεις στον άλλον αριθμό.
  ζητῶν: οι ονοματικοί ρηματικοί τύποι στον παρακείμενο
 πείθεσθαι: το γ΄ ενικό και πληθυντικό οριστικής και το απαρέμφατο στον παρακείμενο.
  ποιήσειεν: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους χρόνους στην ίδια φωνή
         ἡδύς: τα επίθετα και τα επιρρήματα στους τρεις βαθμούς.
2. γεγονυῖα, οὔσης, ἀναμνησθέντα: Να αναλυθούν οι μτχ. στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πορότασης.
3.     οὔκουν δεῖ πείθεσθαι τούτῳ τῷ ἐριστικῷ λόγῳ:  να αντικατασταθεί από ρηματικό επίθετο.
4. Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των απρμφ. (άναρθρων-έναρθρων) του κειμένου.
5. Να εντοπιστούν οι λέξεις του κειμένου που έχουν συντακτική θέση κατηγορουμένου.
6.  ΄΄ἅτε γὰρ τῆς φύσεως ἁπάσης συγγενοῦς οὔσης, καὶ μεμαθηκυίας τῆς ψυχῆς ἅπαντα, οὐδὲν κωλύει ἓν μόνον ἀναμνησθέντα—ὃ δὴ μάθησιν καλοῦσιν ἄνθρωποι—τἆλλα πάντα αὐτὸν ἀνευρεῖν, ἐάν τις ἀνδρεῖος ᾖ καὶ μὴ ἀποκάμνῃ ζητῶν΄΄: Να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους εξαρτημένο από το Σωκράτης ἔλεγε.
7. ὃ δὴ μάθησιν καλοῦσιν ἄνθρωποι // οὗτος μὲν γὰρ ἂν ἡμᾶς ἀργοὺς ποιήσειεν: Να τραπεί η σύνταξη σε παθητική.