ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΙΑ

 

Το Συμπόσιον του Ξενοφώντα ανήκει στη συμποσιακή γραμματεία. Το συμπόσιο που περιγράφεται υποτίθεται ότι πραγματοποιήθηκε στο σπίτι του πλούσιου Καλλία το 422 π.Χ. Αφορμή στάθηκε η νίκη στο παγκράτιο του νεαρού του φίλου Αυτόλυκου. Έπειτα από συζητήσεις για ποικίλα θέματα, ακολουθεί στο τέλος ένας διάλογος για τον πνευματικό και σαρκικό έρωτα.

Στο συγκεκριμένο κείμενο ο Σωκράτης αναφέρεται στον έρωτα και στη φιλία.

κείμενο

εἰ δὲ λαμυρώτερον λέγω, μὴ θαυμάζετε· ὅ τε γὰρ οἶνος συνεπαίρει καὶ ὁ ἀεὶ σύνοικος ἐμοὶ ἔρως κεντρίζει εἰς τὸν ἀντίπαλον ἔρωτα αὐτῷ παρρησιάζεσθαι. καὶ γὰρ δὴ δοκεῖ μοι ὁ μὲν τῷ εἴδει τὸν νοῦν προσέχων μεμισθωμένῳ χῶρον ἐοικέναι. οὐ γὰρ ὅπως πλείονος ἄξιος γένηται ἐπιμελεῖται, ἀλλ' ὅπως αὐτὸς ὅτι πλεῖστα ὡραῖα καρπώσεται. ὁ δὲ τῆς φιλίας ἐφιέμενος μᾶλλον ἔοικε τῷ τὸν οἰκεῖον ἀγρὸν κεκτημένῳ· πάντοθεν γοῦν φέρων ὅ τι ἂν δύνηται πλείονος ἄξιον ποιεῖ  τὸν ἐρώμενον. καὶ μὴν καὶ τῶν παιδικῶν ὃς μὲν ἂν εἰδῇ ὅτι ὁ τοῦ εἴδους ἐπαρκῶν ἄρξει τοῦ ἐραστοῦ, εἰκὸς αὐτὸν τἆλλα ῥᾳδιουργεῖν· ὃς δ' ἂν γιγνώσκῃ ὅτι ἂν μὴ καλὸς κἀγαθὸς ᾖ, οὐ καθέξει τὴν φιλίαν, τοῦτον προσήκει μᾶλλον ἀρετῆς ἐπιμελεῖσθαι. μέγιστον δ' ἀγαθὸν τῷ ὀρεγομένῳ ἐκ παιδικῶν φίλον ἀγαθὸν ποιήσασθαι ὅτι ἀνάγκη καὶ αὐτὸν ἀσκεῖν ἀρετήν. (Ξ. Συμπ.8.24-27)

[λαμυρότερον = με περισσότερο θράσος / συνεπαίρω = σηκώνω μαζί ή συγχρόνως, παρασύρω / παρρησιάζομαι = μιλώ ελεύθερα ή με θάρρος σε κάποιον/ εἶδος = μορφή·σωματική ομορφιά / ἔοικα = [+ δοτ.] μοιάζω με / ἐφίεμαι [+γεν.] = επιθυμώ κάτι / ὅτι + υπερθετικός = όσο το δυνατόν / παιδικός = που ανήκει ή αρμόζει σε παιδί·που ανήκει ή αρμόζει σε αγαπητό παιδί / ἐπαρκῶ τινί τινος = χορηγώ, παρέχω σε κάποιον κάτι / ῥᾳδιουργῶ = φέρομαι άσχημα / ὀρέγομαι = [+ τελ. απρμφ.] επιθυμώ να.

ασκήσεις

1.     Να μεταφραστεί το χωρίο με έντονη γραφή.

2.     α. Ποια η άποψη του Σωκράτη γι’ αυτόν που στρέφει την προσοχή του στην εξωτερική μορφή και για εκείνον που επιθυμεί περισσότερο τη φιλία;

β. Ποια η σημασία της αρετής;

3.     α. ὅ τε γὰρ οἶνος συνεπαίρει καὶ ὁ ἀεὶ σύνοικος ἐμοὶ ἔρως κεντρίζει εἰς τὸν ἀντίπαλον ἔρωτα αὐτῷ παρρησιάζεσθαι. καὶ γὰρ δὴ δοκεῖ μοι ὁ μὲν τῷ εἴδει τὸν νοῦν προσέχων μεμισθωμένῳ χῶρον ἐοικέναι: Να μεταφερθούν οι κλιτοί τύποι στον άλλον αριθμό.

β. ἐφιέμενος, ᾖ, κεκτημένῳ, εἰδῇ, καθέξει, ἐπιμελεῖσθαι: Να γίνει γραμματική αναγνώριση των ρηματικών τύπων και να γραφεί το απρμφ. τους στον μέλλοντα.

4.     α. Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των ὅτι και ὅ τι του κειμένου.

β. Να χαρακτηριστεί το είδος των προτάσεων που εκφέρονται με υποτακτική και να δικαιολογηθεί η εκφορά τους αυτή.