αδίδακτο:οι Έλληνες του Ξενοφώντα σε... περιπέτειες

ΚΕΙΜΕΝΟ

οἱ δὲ ῞Ελληνες ἀναβάντες ἐστρατοπεδεύοντο ἐν πολλαῖς κώμαις καὶ τἀπιτήδεια πολλὰ ἐχούσαις. καὶ τὰ μὲν ἄλλα οὐδὲν ὅ τι καὶ ἐθαύμασαν· τὰ δὲ σμήνη πολλὰ ἦν αὐτόθι, καὶ τῶν κηρίων ὅσοι ἔφαγον τῶν στρατιωτῶν πάντες ἄφρονές τε ἐγίγνοντο καὶ ἤμουν καὶ κάτω διεχώρει αὐτοῖς καὶ ὀρθὸς οὐδεὶς ἐδύνατο ἵστασθαι, ἀλλ' οἱ μὲν ὀλίγον ἐδηδοκότες σφόδρα μεθύουσιν ἐῴκεσαν, οἱ δὲ πολὺ μαινομένοις, οἱ δὲ καὶ ἀποθνῄσκουσιν. ἔκειντο δὲ οὕτω πολλοὶ ὥσπερ τροπῆς γεγενημένης, καὶ πολλὴ ἦν ἀθυμία. τῇ δ' ὑστεραίᾳ ἀπέθανε μὲν οὐδείς, ἀμφὶ δὲ τὴν αὐτήν πως ὥραν ἀνεφρόνουν· τρίτῃ δὲ καὶ τετάρτῃ ἀνίσταντο ὥσπερ ἐκ φαρμακοποσίας. (Ξενοφῶν, Κύρου Ἀνάβασις, 4.8.19-21)

ΣΧΟΛΙΑ

τὰ ἐπιτήδεια = τα απαραίτητα για τη ζωή / σμῆνος = σύνολο μελισσών, μελίσσι / κηρίον, τό = κηρήθρα / ἐσθίω + γενική = τρώω από κάτι / ἤμουν: πρτ. του ρ. ἐμέω-ῶ = κάνω εμετό / κάτω διεχώρει (απρόσωπο) αὐτοῖς = υπόφεραν από διάρροια / ἔοικα + δοτ. = μοιάζω με· + κτγρμτ. μτχ. φαίνομαι (μεθύουσιν ἐῴκεσαν = έμοιαζαν με μεθυσμένους, φαίνονταν όμοιοι με μεθυσμένους)/ μαίνομαι = είμαι μανιακός-τρελός-παράφρων/ ἀναφρονῶ = συνέρχομαι, ανακτώ τα λογικά μου / φαρμακοποσία, ἡ = η λήψη φαρμάκου

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να γραφεί ό,τι ζητείται για καθέναν από τους γραμματικούς τύπους που ακολουθούν:

·       ἀναβάντες: η προστακτική στον ίδιο χρόνο· η μτχ. στον μέλλοντα

·       ἐχούσαις: ο αντίστοιχος τύπος στον αόριστο

·       ὅ τι: ο αντίστοιχος τύπος στον άλλον αριθμό

·       ἒθαύμασαν: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα

·       πολλά: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς

·       ἔφαγον: οι χρόνοι του ρήματος στο α΄  ενικό

·       τῶν στρατιωτῶν: η κλητική ενικού και η γενική πληθυντικού

·       πάντες: οι πλάγιες πτώσεις στα τρία γένη στον αντίθετο αριθμό

·       ἄφρονες: η κλητική ενικού και η δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος

·       κάτω: τα παραθετικά του

·       αὐτοῖς: το είδος της αντωνυμίας (οριστική ή επαναληπτική;)

·       οὐδείς: η γενική και η δοτική ενικού σε αρσενικό και θηλυκό

·       ἐδύνατο: το γ΄ ενικό υποτακτικής και ευκτικής ενεστώτα

·       ἵστασθαι: το γ΄ ενικό υποτακτικής και ευκτικής ενεστώτα

·       ὀλίγον: τα παραθετικά του επιρρήματος

·       ἀποθνῄσκουσιν: η οριστική παρακειμένου στο α΄, β΄ και γ΄ πληθυντικό

·       ἀνίσταντο: η προστακτική στον αόριστο (ἀνέστην)

2.  Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των μετοχών του κειμένου 
3.  ἀναβάντες, ἐχούσαις: Να αναλυθούν οι μετοχές στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης. 
4.  Να προσδιοριστεί το είδος και η συντακτική θέση της πρότασης που έχει ρήμα το ἔφαγον 
5.  οἱ δὲ ῞Ελληνες ἀναβάντες ἐστρατοπεδεύοντο ἐν πολλαῖς κώμαις καὶ τἀπιτήδεια πολλὰ ἐχούσαις: Να εξαρτηθεί από το α.  Ξενοφῶν ἔλεγε και να τραπεί σε απαρεμφατική, και β. Ξενοφῶν ὁρᾷ και να τραπεί σε μτχ.