αιτιολογικές μτχ.

     ῞Ηκομεν τῇ προτεραίᾳ ἑσπέρας ἐκ Ποτειδαίας ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου, οἷον δὲ διὰ χρόνου ἀφιγμένος ἀσμένως ᾖα ἐπὶ τὰς συνήθεις διατριβάς. καὶ δὴ καὶ εἰς τὴν Ταυρέου παλαίστραν τὴν καταντικρὺ τοῦ τῆς Βασίλης ἱεροῦ εἰσῆλθον, καὶ αὐτόθι κατέλαβον πάνυ πολλούς, τοὺς μὲν καὶ ἀγνῶτας ἐμοί, τοὺς δὲ πλείστους γνωρίμους. καί με ὡς εἶδον εἰσιόντα ἐξ ἀπροσδοκήτου, εὐθὺς πόρρωθεν ἠσπάζοντο ἄλλος ἄλλοθεν· Χαιρεφῶν δέ, ἅτε καὶ μανικὸς ὤν, ἀναπηδήσας ἐκ μέσων ἔθει πρός με, καί μου λαβόμενος τῆς χειρός, ῏Ω Σώκρατες, ἦ δ' ὅς, πῶς ἐσώθης ἐκ τῆς μάχης; ᾿Ολίγον δὲ πρὶν ἡμᾶς ἀπιέναι μάχη ἐγεγόνει ἐν τῇ Ποτειδαίᾳ, ἣν ἄρτι ἦσαν οἱ τῇδε πεπυσμένοι.

     Καὶ ἐγὼ πρὸς αὐτὸν ἀποκρινόμενος, Οὑτωσί, ἔφην, ὡς σὺ ὁρᾷς.

     Καὶ μὴν ἤγγελταί γε δεῦρο, ἔφη, ἥ τε μάχη πάνυ ἰσχυρὰ γεγονέναι καὶ ἐν αὐτῇ πολλοὺς τῶν  γνωρίμων τεθνάναι.

     Καὶ ἐπιεικῶς, ἦν δ' ἐγώ, ἀληθῆ ἀπήγγελται.

     Παρεγένου μέν, ἦ δ' ὅς, τῇ μάχῃ;

     Παρεγενόμην.

     Δεῦρο δή, ἔφη, καθεζόμενος ἡμῖν διήγησαι· οὐ γάρ τί  πω πάντα σαφῶς πεπύσμεθα. Καὶ ἅμα με καθίζει ἄγων παρὰ Κριτίαν τὸν Καλλαίσχρου.

     Παρακαθεζόμενος οὖν ἠσπαζόμην τόν τε Κριτίαν καὶ τοὺς ἄλλους, καὶ διηγούμην αὐτοῖς τὰ ἀπὸ στρατοπέδου, ὅτι μέ τις ἀνέροιτο· ἠρώτων δὲ ἄλλος ἄλλο. (πλ.χαρ. 153a-c)

σχόλια

διατριβή, ἡ = παραμονή σε κάποιον τόπο με τη θέληση // καταλαμβάνω = πιάνω· βρίσκω // ἀγνώς, -ῶτος = άγνωστος // ἀσπάζομαι = υποδέχομαι κάποιον φιλικά, χαιρετώ // μανικός, ή, όν = παράφορος, ζωηρός // θέω = τρέχω // λαμβάνομαι + 2 γεν. = πιάνω κάποιον από κάτι // ἦ δ' ὅς = είπε εκείνος // παραγίγνομαί τινι = πλησιάζω κάποιον, παίρνω μέρος σε  κάτι

παρατηρήσεις

1.      Να μελετηθούν προσεκτικά οι αιτιολογικές μτχ.. Ποια μόρια μπορεί να τις συνοδεύουν;

2.      Ποιες από τις δευτερεύουσες προτάσεις εκφέρονται με απαρέμφατο;

3.      Ποια η συντακτική θέση των αναφορικών προτάσεων του κειμένου;

4.      Ποια μορφή παίρνουν οι δευτερεύουσες ειδικές προτάσεις, το ειδικό απρμφ. και η κατηγορηματική μτχ. στον ευθύ λόγο;

5.      ἀφιγμένος, ἤγγελται, πεπυσμένοι: Να γραφούν οι χρόνοι των ρημάτων και να κλιθούν στην οριστική και προστακτική του ίδιου χρόνου;

6.      Να γραφεί το β΄ ενικό προστακτικής των υπογραμμισμένων ρηματικών τύπων στον χρόνο που απαντούν.

7.      τεθνάναι: Να κλιθεί στην οριστική του ίδιου χρόνου.

8.      διήγησαι, ἀνέροιτο: Να αναγνωριστούν γραμματικώς και να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στους υπόλοιπους χρόνους.

9.      ἀσμένως, ἐπιεικῶς, ἀληθῆ, σαφῶς, ὀλίγον, πλείστους: Να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς.

10.           συνήθεις διατριβάς, τῆς χειρός: Να κλιθούν και στους δύο αριθμούς.