Πέμπτη 26 Ιουνίου 2014

ΑΡΧΑΙΑ: ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2014



ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ- Δ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ
ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Διδαγμένο κείμενο
Ἀριστοτέλους Πολιτικά (Θ2, 1-4)
Ὅτι μὲν οὖν νομοθετητέον περὶ παιδείας καὶ ταύτην κοινὴν ποιητέον, φανερόν· τίς δ’ ἔσται ἡ παιδεία καὶ πῶς χρὴ παιδεύεσθαι, δεῖ μὴ λανθάνειν. Νῦν γὰρ ἀμφισβητεῖται περὶ τῶν ἔργων. Οὐ γὰρ ταὐτὰ πάντες ὑπολαμβάνουσι δεῖν μανθάνειν τοὺς νέους οὔτε πρὸς ἀρετὴν οὔτε πρὸς τὸν βίον τὸν ἄριστον, οὐδὲ φανερὸν πότερον πρὸς τὴν διάνοιαν πρέπει μᾶλλον ἢ πρὸς τὸ τῆς ψυχῆς ἦθος· ἔκ τε τῆς ἐμποδὼν παιδείας ταραχώδης ἡ σκέψις καὶ δῆλον οὐδὲν πότερον ἀσκεῖν δεῖ τὰ χρήσιμα πρὸς τὸν βίον ἢ τὰ τείνοντα πρὸς ἀρετὴν ἢ τὰ περιττά (πάντα γὰρ εἴληφε ταῦτα κριτάς τινας)· περί τε τῶν πρὸς ἀρετὴν οὐθέν ἐστιν ὁμολογούμενον (καὶ γὰρ τὴν ἀρετὴν οὐ τὴν αὐτὴν εὐθὺς πάντες τιμῶσιν, ὥστ’ εὐλόγως διαφέρονται καὶ πρὸς τὴν ἄσκησιν αὐτῆς). Ὅτι μὲν οὖν τὰ ἀναγκαῖα δεῖ διδάσκεσθαι τῶν χρησίμων, οὐκ ἄδηλον· ὅτι δὲ οὐ πάντα, διῃρημένων τῶν τε ἐλευθερίων ἔργων καὶ τῶν ἀνελευθερίων φανερόν, καὶ ὅτι τῶν τοιούτων δεῖ μετέχειν ὅσα τῶν χρησίμων ποιήσει τὸν μετέχοντα μὴ βάναυσον. Βάναυσον δ’ ἔργον εἶναι δεῖ τοῦτο νομίζειν καὶ τέχνην ταύτην καὶ μάθησιν, ὅσαι πρὸς τὰς χρήσεις καὶ τὰς πράξεις τὰς τῆς ἀρετῆς ἄχρηστον ἀπεργάζονται τὸ σῶμα τῶν ἐλευθέρων ἢ τὴν διάνοιαν.
Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση
του αποσπάσματος: «Οὐ γὰρ ταὐτὰ πάντες ... οὐκ ἄδηλον·».
Μονάδες 10
Β1. Ποιες πρέπει να είναι, κατά τον Αριστοτέλη, οι προτεραιότητες της παιδείας;
Μονάδες 10
Β2. Ποιο είναι το περιεχόμενο του όρου «ἐμποδὼν παιδεία» που
χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης;
Μονάδες 10
Β3. Με βάση το απόσπασμα «Ὅτι μὲν οὖν νομοθετητέον περὶ παιδείας καὶ ταύτην κοινὴν ποιητέον, φανερόν·» και το παρακάτω μεταφρασμένο κείμενο, να εξηγήσετε γιατί ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι η παιδεία πρέπει να έχει δημόσιο   χαρακτήρα.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Πρέπει το πλήθος των πολιτών να ασκεί την πολιτική εξουσία;
Για το πλήθος μπορεί κανείς να πει τούτο: το κάθε επιμέρους άτομο μπορεί να μην είναι τίποτε το αξιόλογο, ενωμένοι όμως όλοι μαζί είναι ενδεχόμενο να είναι, όχι σαν άτομα αλλά σαν σύνολο, καλύτεροι από εκείνους όπως ακριβώς τα δείπνα που γίνονται με τη συνεισφορά πολλών είναι καλύτερα από εκείνα που γίνονται με έξοδα ενός μόνο ανθρώπου. Πολλοί καθώς είναι, ο καθένας διαθέτει ένα μόριο αρετής και φρόνησης, και έτσι, ενωμένοι οι πολλοί γίνονται, κατά κάποιο τρόπο, ένας άνθρωπος με πολλά πόδια, με πολλά χέρια και με πολλές αισθήσεις και με ανάλογη, βέβαια, αρετή και εξυπνάδα.
Μονάδες 10
Β4. Γιατί η ηθική φιλοσοφία του Αριστοτέλη είναι μέρος της πολιτικής του φιλοσοφίας;
Μονάδες 10
Β5. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με τις λέξεις της στήλης Β με τις οποίες έχουν ετυμολογική συγγένεια, ώστε να σχηματίζονται ζεύγη (από τη στήλη Β περισσεύουν τρεις λέξεις):
Στήλη Α
Στήλη Β
παιδείας
σχεδόν
λανθάνειν
διαφθορά
ὑπολαμβάνουσι
αφαίρεση
ἀρετήν
υπόλοιπο
ἦθος
παιχνίδι
ἐμποδών
λαθραίος
τείνοντα
κατάσταση
διαφέρονται
αριστείο
διῃρημένων
πεζός
μετέχοντα
διένεξη

εθισμός

υπόληψη

οξύτονος
Μονάδες 10
Αδίδακτο κείμενο
Δημοσθένους Πρὸς Ναυσίμαχον και Ξενοπείθην 19-20
Ἀκούω τοίνυν αὐτοὺς τὰ μὲν περὶ τῶν πραγμάτων αὐτῶν καὶ τῶν νόμων δίκαια φεύξεσθαι, παρεσκευάσθαι δὲ λέγειν, ὡς πολλὰ χρήματ’ αὐτοῖς κατελείφθη καὶ ταῦτ’ ἀπεστερήθησαν, καὶ τεκμηρίῳ χρήσεσθαι τούτου τῷ μεγέθει τῶν δικῶν ἃς ἐξ ἀρχῆς ἔλαχον, καὶ τὴν ὀρφανίαν ὀδυρεῖσθαι, καὶ τὸν τῆς ἐπιτροπῆς λόγον διεξιέναι· καὶ ταῦτ’ εἶναι καὶ τοιαῦθ’ οἷς πεπιστεύκασι καὶ δι’ ὧν ὑμᾶς ἐξαπατήσειν οἴονται. ἐγὼ δὲ τὸ μὲν τῶν δικῶν μέγεθος τῶν τότε ληχθεισῶν, μεῖζον ἡγοῦμαι τεκμήριον ἡμῖν εἶναι ὡς ἐσυκοφαντεῖθ’ ὁ πατήρ, ἢ τούτοις ὡς πόλλ’ ἀπεστεροῦντο.
ἐπιτροπή: το έργο του επιτρόπου, επιτροπεία
τῶν δικῶν τῶν ληχθεισῶν : των υποθέσεων που εκδικάστηκαν
Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.
Μονάδες 20
Γ2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
πολλά : το επίρρημα στον θετικό βαθμό
τούτου : την κλητική ενικού στο αρσενικό γένος
τῷ μεγέθει : την αιτιατική πληθυντικού
μεῖζον : την αιτιατική ενικού στο αρσενικό γένος στον θετικό βαθμό
πατήρ : τη δοτική πληθυντικού αριθμού
φεύξεσθαι : το απαρέμφατο του αορίστου β΄
κατελείφθη : το γ΄ ενικό της οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή
χρήσεσθαι : το γ΄ πληθυντικό της ευκτικής του ενεστώτα
ἔλαχον : το β΄ πληθυντικό της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή
ἐξαπατήσειν: το β΄ ενικό της οριστικής παρατατικού στην ίδια φωνή.
Μονάδες 10
Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
λέγειν, χρήματ’, τούτου, τεκμηρίῳ, οἷς, ὑμᾶς, τῶν ληχθεισῶν, μεῖζον. (μονάδες 8)
β. Στο απόσπασμα «τῶν δικῶν ἃς ἐξ ἀρχῆς ἔλαχον» να μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή. (μονάδες 2)
Μονάδες 10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου