ΑΔΙΔΑΚΤΟ: η σημασία της αυτογνωσίας

ΚΕΙΜΕΝΟ

Οὕτως  ἔμοιγε δοκεῖ, ἔφη, ὁ μὴ εἰδὼς τὴν αὑτοῦ δύναμιν ἀγνοεῖν ἑαυτόν. ᾿Εκεῖνο δὲ οὐ φανερόν, ἔφη, ὅτι διὰ μὲν τὸ εἰδέναι ἑαυτοὺς πλεῖστα ἀγαθὰ πάσχουσιν ἄνθρωποι, διὰ δὲ τὸ ἐψεῦσθαι ἑαυτῶν πλεῖστα κακά; οἱ μὲν γὰρ εἰδότες ἑαυτοὺς τά τε ἐπιτήδεια ἑαυτοῖς ἴσασι καὶ διαγιγνώσκουσιν ἅ τε δύνανται καὶ ἃ μή· καὶ ἃ μὲν ἐπίστανται πράττοντες πορίζονταί τε ὧν δέονται καὶ εὖ πράττουσιν, ὧν δὲ μὴ ἐπίστανται ἀπεχόμενοι ἀναμάρτητοι γίγνονται καὶ διαφεύγουσι τὸ κακῶς πράττειν· διὰ τοῦτο δὲ καὶ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους δυνάμενοι δοκιμάζειν καὶ διὰ τῆς τῶν ἄλλων χρείας τά τε ἀγαθὰ πορίζονται καὶ τὰ κακὰ φυλάττονται.  (Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα, 4.2.25-26) 

ασκήσεις

1.  Να γραφεί ό,τι ζητείται για καθέναν από τους γραμματικούς τύπους που ακολουθούν:

• ἔφη: το β΄ενικό οριστικής ενεστώτα και παρατατικού
• εἰδώς: η δοτική ενικού και πληθυντικού στο ίδιο γένος και στον ίδιο χρόνο
• αὑτοῦ: ο αντίστοιχος τύπος στον πληθυντικό αριθμό
• δύναμιν: η κλητική ενικού και η δοτική πληθυντικού
• πλεῖστα: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς
• πάσχουσιν: το απαρέμφατο στον μέλλοντα και παρακείμενο
• ἐψεῦσθαι: το β΄ ενικό στην οριστική και προστακτική του ίδιου χρόνου
• διαγιγνώσκουσιν: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα και στον αόριστο
• δύνανται: ο αντίστοιχος τύπος στην υποτακτική και ευκτική στον ίδιο χρόνο
• ἐπίστανται: το β΄ ενικό στην υποτακτική και ευκτική σε ενεστώτα και αόριστο
• δέονται: το β΄ ενικό και β΄ πληθυντικό στην οριστική και προστακτική στον ίδιο χρόνο.
• διαφεύγουσι: το ίδιο πρόσωπο στην οριστική και ευκτική αορίστου και παρακειμένου
• κακῶς: τα παραθετικά του
• πορίζονται: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα και στον παρακείμενο
• φυλάττονται: το β΄  ενικό στην οριστική και προστακτική παρακειμένου· επίσης το απρμφ. στον πρκ. στην ίδια φωνή.

1   2. καὶ ἃ μὲν ἐπίστανται πράττοντες πορίζονταί τε ὧν δέονται καὶ εὖ πράττουσιν, ὧν δὲ μὴ ἐπίστανται ἀπεχόμενοι ἀναμάρτητοι γίγνονται καὶ διαφεύγουσι τὸ κακῶς πράττειν: 

α.  Να χωριστεί η ημιπερίοδος σε προτάσεις.

β.  Να προσδιοριστεί η συντακτική θέση των αναφορικών προτάσεων και των αναφορικών αντωνυμιών της ημιπεριόδου.

3.   Να χαρακτηριστεί η συντακτική θέση των εμπρόθετων προσδιορισμών του κειμένου που σχηματίζονται με την πρόθεση διά

4.   οἱ μὲν γὰρ εἰδότες ἑαυτοὺς τά τε ἐπιτήδεια ἑαυτοῖς ἴσασι καὶ διαγιγνώσκουσιν ἅ τε δύνανται καὶ ἃ μή: Να μεταφερθεί η ημιπερίοδος στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους εξαρτημένη από το οἱ μὲν  εἰδότες ἑαυτοὺς ἔλεγον.