ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΤΥΠΟΥ ΣΤΟ ΑΔΙΔΑΚΤΟ

ΥΠΟΘΕΣΗ: Οι Αθηναίοι, ύστερα από κάποιες ασήμαντες επιτυχίες του δικού τους εκστρατευτικού σώματος και των Ολυνθίων σε βάρος του Φιλίππου, γεμίζουν με χαρά και θάρρος, με αποτέλεσμα να δίνουν την εντύπωση πως πιστεύουν ότι κατέλυσαν το κράτος του Φιλίππου και ότι δε χρειάζεται η αποστολή βοήθειας προς την Όλυνθο. Η στάση τους αυτή αναγκάζει τον Δημοσθένη να ανέβει στο βήμα και να εκφωνήσει τον Γ΄ Ολυνθιακό, με τον οποίο προσπαθεί να οδηγήσει τους Αθηναίους σε ψυχραιμότερη εκτίμηση των πραγμάτων και υποδεικνύει σ’ αυτούς τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της πόλης.

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο Δημοσθένης εξηγεί γιατί η παρούσα περίσταση χρήζει ιδιαίτερη φροντίδα.

 ῾Ο μὲν οὖν παρὼν καιρός, εἴπερ ποτέ, πολλῆς φροντίδος καὶ βουλῆς δεῖται· ἐγὼ δ' οὐχ ὅ τι χρὴ περὶ τῶν παρόντων συμβουλεῦσαι χαλεπώτατον ἡγοῦμαι, ἀλλ' ἐκεῖν' ἀπορῶ, τίνα χρὴ τρόπον, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, πρὸς ὑμᾶς περὶ αὐτῶν εἰπεῖν. πέπεισμαι γὰρ ἐξ ὧν παρὼν καὶ ἀκούων σύνοιδα, τὰ πλείω τῶν πραγμάτων ἡμᾶς ἐκπεφευγέναι τῷ μὴ βούλεσθαι τὰ δέοντα ποιεῖν ἢ τῷ μὴ συνιέναι. ἀξιῶ δ' ὑμᾶς, ἂν μετὰ παρρησίας ποιῶμαι τοὺς λόγους, ὑπομένειν, τοῦτο θεωροῦντας, εἰ τἀληθῆ λέγω, καὶ διὰ τοῦτο, ἵνα τὰ λοιπὰ βελτίω γένηται· ὁρᾶτε γὰρ ὡς ἐκ τοῦ πρὸς χάριν δημηγορεῖν ἐνίους εἰς πᾶν προελήλυθε μοχθηρίας τὰ παρόντα. (Δημοσθένης, Γ΄ Ολυνθιακός, 3)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1.      Να μεταφραστεί το τμήμα του κειμένου με έντονη γραφή.

2.     Να χαρακτηριστεί με την ένδειξη ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ το περιεχόμενο των προτάσεων που ακολουθούν:

α. Ο ομιλητής θεωρεί την παρούσα περίσταση υπερτιμημένη όσον αφορά τη φροντίδα.

β. Αυτό που ο ομιλητής θεωρεί πιο δύσκολο είναι τι συμβουλές να δώσει στους Αθηναίους για τα παρόντα πράγματα.

γ.  Ό,τι λέει ο ρήτορας τα γνωρίζει από  προσωπική αντίληψη και ακοή.

δ.  Ο τρόπος ομιλίας είναι δυσκολότερος από το περιεχόμενό της.

ε. Οι περισσότερες ευκαιρίες έχουν διαφύγει λόγω περιορισμένης αντιληπτικής ικανότητας.

3.  Να γραφεί ό,τι ζητείται για κάθε λέξη-φράση του κειμένου:

   παρών: το β΄ ενικό σε όλες τις εγκλίσεις του ίδιου χρόνου

   δεῖται: το β΄ ενικό και πληθυντικό σε όλες τις εγκλίσεις του ίδιου χρόνου

   ἡγοῦμαι: το β΄ ενικό προστακτικής όλων των χρόνων

   πέπεισμαι: το γ΄ ενικό και πληθυντικό σε όλες τις εγκλίσεις του ίδιου χρόνου

   σύνοιδα: οι ονοματικοί ρηματικοί τύποι στον ίδιο χρόνο

   ἐκπεφευγέναι: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα και στον αόριστο

   συνιέναι: το γ΄ ενικό σε όλες τις εγκλίσεις του ίδιου χρόνου

   ἀξιῶ:  οι ονοματικοί ρηματικοί τύποι στον ίδιο χρόνο

   ὑπομένειν: ο αντίστοιχος τύπος στον μέλλοντα και στον αόριστο

   βελτίω: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς

   ὁρᾶτε: οι ονοματικοί ρηματικοί τύποι στον ίδιο χρόνο

   δημηγορεῖν: ο παρατατικός στα πρόσωπα του πληθυντικού

4.    Να δηλωθεί η συντακτική θέση των άναρθρων απρμφ. του κειμένου

5. ἀξιῶ δ' ὑμᾶς, ἂν μετὰ παρρησίας ποιῶμαι τοὺς λόγους, ὑπομένειν, τοῦτο θεωροῦντας, εἰ τἀληθῆ λέγω, καὶ διὰ τοῦτο, ἵνα τὰ λοιπὰ βελτίω γένηται: Να εξαρτηθεί η ημιπερίοδος από τη φράση ὁ ῥήτωρ ἔλεγε και να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους.

6.  Να προσδιοριστεί το είδος και η συντακτική θέση των δευτερευουσών προτάσεων του κειμένου.