ΜΑΘΗΜΑ 30 (XXX)

ΚΕΙΜΕΝΟ

Hic vero, iudices, et fuit in Asia et viro fortissimo, patri suo, magno adiumento in periculis, solacio in laboribus, gratulationi in victoria fuit. Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum. Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit; patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit; finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

•       Η δοτική κατηγορηματική του σκοπού είναι δοτική αφηρημένου ουσιαστικού και συναντάται με το ρήμα sum (adiumento, solacio, gratulationi)· δίπλα της μπορεί να υπάρχει και άλλη δοτική: α. χαριστική (viro), β.  αντιχαριστική, γ. ηθική, δ. του εμμέσου αντικειμένου

•       patri: επεξήγηση στο viro

•       si habet: για τον υποθετικό λόγο βλ. ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΜΑΘ. 30

• Murenam laudare debemus =  Murena nobis laudandus est: αντικαταστήσαμε το debeo + απρμφ. από τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας (γερουνδιακό + sum). Επιλέξαμε την προσωπική σύνταξη του γερουνδιακού επειδή το laudare (απρμφ. του ρ. laudo) από το οποίο σχηματίζουμε το γερουνδιακό ανήκει σε ρήμα ενεργητικό μεταβατικό που συντάσσεται με αιτιατική. Το ποιητικό αίτιο (nobis) σε δοτική λόγω του γερουνδιακού (με το γερουνδιακό το ποιητικό αίτιο σε δοτική, όπως και στα αρχαία ελληνικά με τα ρηματικά επίθετα σε –τέος [το γερουνδιακό αντιστοιχεί στα ρηματικά επίθετα σε –τέος της αρχαίας ελληνικής]).

•  ob + αιτιατ. δηλώνει το εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο· συντακτικά ισοδύναμες οι propter-per + αιτιατ.

•       Asiae: γενική επεξηγηματική στο nomen

•       obicio +   αιτιατ. + δοτ.

•       familiae, generi, nomini: δοτ. προσωπ. χαριστικές στο constituta est

• Η αόριστη επιθετική αντωνυμία aliqui, aliqua, aliquod σχηματίζει στην ονομαστική και αιτιατική πληθυντικού ουδετέρου τύπο aliqua (aliquae)

•       patre imperatore: ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη (βλ. ανάλυση)

•       finem: υποκ. του fuisse· victoriam-triumphum: κατηγορούμ. στο finem.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ ΜΑΘ.30

1.   ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
   susceptum =  1. quod susceptum est ( αν η εξάρτηση εκληφθεί ως κυρίως παρακείμενος)
                      2.  quod susceptum erat ( αν η εξάρτηση εκληφθεί ως ιστορικός παρακείμενος)                       

deportatum = 1.  quod  deportatum est ( αν η εξάρτηση εκληφθεί ως κυρίως παρακείμενος)

2.   quod  deportatum erat ( αν η εξάρτηση εκληφθεί ως ιστορικός παρακείμενος)

patre imperatore =  1.  cum pater imperator esset ( ιστορικός ή διηγηματικός)

 2. cum pater imperator erat  ( καθαρά χρονικός)

3. dum pater imperator est   ( σύγχρονο: συνεχιζόμενη πράξη στη διάρκεια της οποίας συμβαίνει μια άλλη)

2.  Ο ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

  si habet -  debemus:  ανοιχτή υπόθεση στο παρόν: ΣΤΑ ΑΛΛΑ ΕΙΔΗ

  si habuit -  debuimus: ανοιχτή υπόθεση στο παρελθόν

  si habebit/habuerit -  debebimus: ανοιχτή υπόθεση στο μέλλον

  si habeat -  debeamus: υπόθεση δυνατή ή πιθανή για παρόν ή μέλλον

  si haberet -  deberemus: υπόθεση αντίθεση προς την πραγματικότητα για το παρόν

  si habuisset -  debuissemus: υπόθεση αντίθεση προς την πραγματικότητα για το παρελθόν.

3.  ΣΥΜΠΤΥΞΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΜΕΤΟΧΗ

  si habet Asia =  Asia habente

  quod Asiam vidit =  Asia visa

 (quod)… vixit: δε συμπτύσσεται επειδή το ρήμα δε συντάσσεται με αιτιατική.

4.  ΠΡΟΣΟΧΗ!!!!

  στις δοτικές κατηγορηματικές του σκοπού ( adiumento, solacio, gratulationi)

  στη συντακτική θέση των απαρεμφάτων meruisse, meruisse, fuisse ( υποκείμενο)

  στον συντακτικό χαρακτηρισμό των γενικών virtutis, pietatis, felicitatis ( γενικές του χαρακτηριστικού γνωρίσματος).