Τρίτη 7 Μαΐου 2013

ΜΑΘΗΜΑ 43 (XLIII)



ΚΕΙΜΕΝΟ
Num ad hostem vēni et captīva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infēlix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te vidērem? Qui potuisti populāri hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et mināci animo perveneras, cur, cum in conspectu Rōma fuit, tibi non succurrit:  “intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique”? Ergo ego nisi peperissem, Rōma non oppugnarētur; nisi filium habērem, lībera in līberā patriā mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futūra sum: at contra hos, si pergis, aut immatūra mors aut longa servitus manet.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
§   qui:επίρρημα, όχι αντωνυμία
§   aluit: διπλό σουπίνο (altum/alitum)
tibi: δοτ.προσωπική ηθική/συμπαθεἰας στο cecidit
§   ingredienti: ingrederis (β΄ ενικό οριστ. Ενεστ.)· το ρήμα, αν και αποθετικό, κλίνεται όπως τα σε –io (capio)
§   quamvis: παραχωρητικός σύνδεσμος· εδώ ισοδυναμεί με τον εναντιωματικό quamquam· συντάσσεται με οριστική αντί για υποτακτική (σύνταξη ποιητική και μετακλασική)
§   cum: εδώ το καθαρά χρονικό + οριστική
§   in conspectu: δηλώνει τόπο (μεταφορικά)
§   succurrit: υποκ. το ενν. id ή (νοηματικά) η κύρια πρόταση:  intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique
§   moenia: moenium, moenibus, moenia, moenia, moenibus (ουδ. γ΄, μόνο πληθ.)
§   domus:domus, domui, domum, domus, domo//domus, domuum-domorum, domibus, domos, domus, domibus: είναι θηλυκό δ΄κλίσης, έχει όμως και τους υπογραμμισμένους τύπους κατά τη β΄
§   penates: γεν. πληθ. penatium
§   mater: γεν. πληθ. matrum όχι matrium
§   liberi:μόνο στον πληθ. liberi, -orum (= παιδιά)
§   peperissem: μτχ. μέλλ. pariturus
§   filium: κλ. εν. fili
§   libera: τα τρία γένη:liber, libera, liberum· υπερθετ.: liberrimus
§   mortua: μτχ. μέλλ. moriturus
§   nihil: nullius rei, nulli rei, nihil, - , nulla re (ορισμένοι αναφέρουν πληθυντ.: nullae res, nullarum rerum,…)
§   pati:αποθετικό που κλίνεται σύμφωνα με τα ρήματα σε -io
§   futura sum: οριστική ενεστώτα ενεργ. περιφραστ. συζυγίας
ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΑ
1.  ΣΥΜΠΤΥΞΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΜΕΤΟΧΗ
§  ego nisi peperissem (te)=  te non a me parto
§  nisi haberem =  non habens
§  si pergis =  te pergente
2.   ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ ΣΕ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
§  (non) tibi ingredienti (fines patriae ira cecidit) =  dum tu ingrederis // cum tu ingredereris
3.  ΔΙΑΦΟΡΑ
¨     Num… veni et… sum? = mater interrogat filium num… venerit et…in castris illius sit // mater interrogabat filium num… venisset et… in castris illius esset
¨     In hoc… traxit ? = mater interrogabat filium num in id … traxisset
¨     Qui potuisti… aluit? = mater interrogat filium qui potuerit populari eam terram quae illum genuerit atque aluerit
¨     Non tibi… cecidit ? = mater interrogabat filium num illi ingredienti … ira non cecidisset
¨     quamvis… succurrit = mater interrogat filium cur, quamvis infesto et minaci animo pervenerit, cum in conspectu Roma fuerit, illi non succurrerit // mater interrogabat filium cur, quamvis infesto et minaci animo pervenisset, cum in conspectu Roma fuisset, illi non succurrisset
¨     nisi peperissem – non oppugnaretur: μη πραγματικό (μικτό)
nisi pareremnon oppugnaretur: μη πραγματικό στο παρόν
nisi peperissem - non oppugnata esset: μη πραγματικό στο παρελθόν
¨     nisi haberemessem: μη πραγματικό στο παρόν
nisi habuissemfuissem: μη πραγματικό στο παρελθόν
nisi habeamsim: πιθανό ή δυνατό
nisi habebameram: ανοιχτή υπόθεση στο παρελθόν
¨     si pergismanet: ανοιχτή υπόθεση στο παρόν
si pergeresmaneret: μη πραγματικό στο παρόν
si perexissesmansisset: μη πραγματικό στο παρελθόν
si pergasmaneat: πιθανό ή δυνατό
¨     Προσοχή στη μετατροπή του ευθέος λόγου σε πλάγιο: αν η εξάρτηση είναι από αρκτικό χρόνο, χρησιμοποιούμε την υποτακτική αρκτικών χρόνων· αν είναι από ιστορικό, χρησιμοποιούμε την υποτακτική των ιστορικών χρόνων
4. ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ
      ut primum exsulem deinde hostem te viderem: συμπερασματ· εισάγεται με το  ut  (καταφατική)· εκφέρεται με υποτακτική επειδή στη λατινική το αποτέλεσμα θεωρείται πάντα μια υποκειμενική κατάσταση· χρόνου παρατατικού (παρελθόν) επειδή η εξάρτηση είναι από ρήμα ιστορικού χρόνου (ιδιομορφία)
     quae te genuit: αναφορική προσδιοριστική με οριστική (πραγματικό)
     atque aluit: αναφορική προσδιοριστική με οριστική (πραγματικό)
     quamvisperveneras: παραχωρητική· εισάγεται με τον  παραχωρητικό σύνδεσμο quamvis  που εδώ ισοδυναμεί με τον εναντιωματικό quamquam· εκφέρεται με οριστική αντί για υποτακτική (σύνταξη ποιητική και μετακλασική)
     cum in conspectu Roma fuit: χρονική με οριστική γιατί εκφράζει μόνο χρόνο.
     ego nisi peperissem: υποθετική (βλ. ΔΙΑΦΟΡΑ)
     nisi filium haberem: υποθετική (βλ. ΔΙΑΦΟΡΑ)
     si pergis: υποθετική (βλ. ΔΙΑΦΟΡΑ)
5.   ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΟΝΟΜΑΤΙΚΩΝ ΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΥΠΩΝ
Ον. ρημ. τύπος
Συντ. θέση
Υποκείμ.
¨        populari
¨        ingredienti
¨        pati
 τελικό, αντικ. στο  potuisti
χρονική  μτχ.
τελικό, αντικ. στο  possum
tu (ταυτοπρ)
tibi (συνν.)
ego (ταυτοπρ)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου