αδίδακτο 14

ΚΕΙΜΕΝΟ

Γνῶθι σαυτόν

  πιεζόμενος δὲ ταῖς περὶ τοὺς παῖδας συμφοραῖς πάλιν πέμπω καὶ ἐπερωτῶ τὸν θεὸν τί ἂν ποιῶν τὸν λοιπὸν βίον εὐδαιμονέστατα διατελέσαιμι· ὁ δέ μοι ἀπεκρίνατο,   Σαυτὸν γιγνώσκων εὐδαίμων, Κροῖσε, περάσεις. ἐγὼ δ' ἀκούσας τὴν μαντείαν ἥσθην· ἐνόμιζον γὰρ τὸ ῥᾷστόν μοι αὐτὸν προστάξαντα τὴν εὐδαιμονίαν διδόναι. ἄλλους μὲν γὰρ γιγνώσκειν τοὺς μὲν οἷόν τ' εἶναι τοὺς δ' οὔ· ἑαυτὸν δὲ ὅστις ἐστὶ πάντα τινὰ ἐνόμιζον ἄνθρωπον εἰδέναι. καὶ τὸν μετὰ ταῦτα δὴ χρόνον, ἕως μὲν εἶχον ἡσυχίαν, οὐδὲν ἐνεκάλουν μετὰ τὸν τοῦ παιδὸς θάνατον ταῖς τύχαις· ἐπειδὴ δὲ ἀνεπείσθην ὑπὸ τοῦ ᾿Ασσυρίου ἐφ' ὑμᾶς στρατεύεσθαι, εἰς πάντα κίνδυνον ἦλθον· ἐσώθην μέντοι οὐδὲν κακὸν λαβών. οὐκ αἰτιῶμαι δὲ οὐδὲ τάδε τὸν θεόν. ἐπεὶ γὰρ ἔγνων ἐμαυτὸν μὴ ἱκανὸν ὑμῖν μάχεσθαι, ἀσφαλῶς σὺν τῷ θεῷ ἀπῆλθον καὶ αὐτὸς καὶ οἱ σὺν ἐμοί.   ( Ξενοφών, Κύρου Παιδεία, Ζ, 2, 20 – 22)

ΣΧΟΛΙΑ

περάω –ῶ = [αμτβ.] περνώ τη ζωή μου,  οἷον τ’ εἶναι: αντικ. στο ενν. ἐνόμιζον, ἐγκαλέω -ῶ = απαιτώ κάτι δικαστικώς, κατηγορώ, ἀναπείθω = προσελκύω κάποιον, πείθω, παρακινώ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.   Να γραφεί ό,τι ζητείται για καθένα από τους γραμματικούς τύπους που ακολουθούν:

1.    ἐπερωτῶ: το α΄ ενικό οριστικής μέλλοντα και αορίστου στη φωνή που βρίσκεται

2.   εὐδαιμονέστατα: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς

3.   ἀπεκρίνατο: το β΄ ενικό προστακτικής και το απαρέμφατο στο χρόνο και στη φωνή που βρίσκεται

4.   εὐδαίμων: η κλητική ενικού και η γενική και δοτική πληθυντικού στο γένος και στο βαθμό που βρίσκεται

5.   ἥσθην: το απαρέμφατο σε όλους τους χρόνους

6.   ῥᾷστον: ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς

7.   ἐνεκάλουν: το β΄ ενικό αορίστου σε όλες τις εγκλίσεις στη φωνή που βρίσκεται

8.   στρατεύεσθαι: ο αντίστοιχος τύπος στον παρακείμενο και των δύο φωνών

9.   αἰτιῶμαι: οι χρόνοι του ρήματος

2.   Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου (είδος, έγκλιση εκφοράς, συντακτική θέση)

3.  Να συνταχτούν αναλυτικά οι ημιπερίοδοι που ακολουθούν:

α.   ἐνόμιζον γὰρ τὸ ῥᾷστόν μοι αὐτὸν προστάξαντα τὴν εὐδαιμονίαν διδόναι

β.  ἄλλους μὲν γὰρ γιγνώσκειν τοὺς μὲν οἷόν τ' εἶναι τοὺς δ' οὔ 

4.  εἰς πάντα κίνδυνον ἦλθον· ἐσώθην μέντοι οὐδὲν κακὸν λαβών. οὐκ αἰτιῶμαι δὲ οὐδὲ τάδε τὸν θεόν: Να εξαρτηθούν οι προτάσεις από το Κροῖσος λέγει και να τραπούν σε απαρεμφατικές.

5.   ποιῶν, γιγνώσκων: Να αναλυθούν οι μετοχές στο αντίστοιχο είδος δευτερεύουσας πρότασης.